مقالات کشاورزی اندیشه سبز پارسی

" پرورش فلفل دلمه ای یا فلفل شیرین 8" ؛

"Sweet or bell peppers growing 8"

گردآوری و تدوین :

اسماعیل پورکاظم ؛ کارشناس ارشد زراعت ،

مدرّس مرکز آموزش کشاورزی گیلان

گروه دوّم : بیماری های فیزیولوژیک :

12) ریزش غنچه ها و کاهش میوه دهی (Blossom drop & reduced fruit set) :

ریزش غنچه ها و کاهش میوه دهی گیاه فلفل می تواند به دلایل زیر وقوع یابند :

1-12) ریزش غنچه ها در گیاه فلفل بیشترین ارتباط را با دماهای بالا بویژه در مواردی دارد که دمای شبانه از 70 درجه فارنهایت (21 درجه سانتیگرد) بالاتر رود. چنین دماهایی در ماههای تابستان بسیاری از مناطق پرورش فلفل ها امری عادی است و به همین دلیل پرورش فلفل ها در طی فصل بهار به راندمان محصول بالاتری می انجامد.

2-12) وقوع تنش رطوبتی نیز می تواند به ریزش غنچه های گیاه فلفل بینجامد.

3-12) ورود به مرحله میوه دهی فلفل ها می تواند باعث وقوع مقطعی ریزش بسیاری از غنچه ها شود زیرا منابع غذائی گیاه محدود هستند و گیاه همواره اولویت نخست را به حفظ و ثمر رسانی میوه های موجود می دهد.

4-12) دماهای شبانه کمتر از 55 درجه فارنهایت (13 درجه سانتیگراد) نیز باعث بروز وقایع زیر خواهند شد :

1-4-12) تعویق گلدهی (delaying flowering)

2-4-12) تأثیر بر قابلیت بقاء گرده ها (pollen viability)

3-4-12) کاهش میوه دهی (reduce fruit set)

4-4-12) تغییر شکل و اندازه میوه ها (fruit size & morph)

5-12) موقع آغاز میوه دهی گیاه فلفل حائز اهمیت است زیرا هرگاه گیاه فلفل قبل از شروع مرحله زایشی به اندازه کافی رشد نکرده باشد آنگاه از میزان گلدهی آن کاسته می شود و میوه های کمتر و کوچکتری تولید می کند.

6-12) بکارگیری مقادیر متناسب آب و کودها می توانند بر آغاز مرحله زایشی بوته های فلفل تأثیر بگذارند(4).

راه حل های کنترل ریزش غنچه ها و اختلال در میوه دهی بوته های فلفل عبارتند از :

12-الف) استفاده از مالچ پلاستیک سیاه می تواند باعث حفظ گرما و رطوبت خاک بستر در طی ماههای بهار شود و در نتیجه بر سرعت رشد گیاه افزوده گردد.

12-ب ) پوشاندن سطح بوته های فلفل با صفحات پلاستیکی می تواند از ریزش غنچه های گیاه در اثر سرمازدگی پائیزه جلوگیری نماید (4).

13) پوسیدگی گلگاه (Blossom-end rot) :

عارضه پوسیدگی گلگاه (BER) میوه ها از جمله اختلالات فیزیولوژیک (physiological disorder) شایع در فلفل ها و برخی دیگر از سبزیجات گلخانه ای نظیر : گوجه فرنگی ، هندوانه و کدو است.

عوامل ظهور این عارضه عبارتند از :

1-13) این عارضه در ارتباط با بروز برخی تنش های محیطی نظیر افزایش گرما است که به کمبود کلسیم می انجامند.

2-13) هر گونه تنش رطوبتی منجر به کاهش تعرق می تواند به کاهش جریان عناصر غذائی محلول در پیکرۀ گیاهان بینجامد، که به پدیدار شدن چنین علائمی منجر می شود. کمبود آب و نوسانات شدید رطوبتی خاک را می توان از عوامل مهم بروز این عارضه دانست. بنابراین خسارت دیدگی سیستم ریشه ای و بالا رفتن میزان هدایت الکتریکی محلول خاک (EC) در محدودۀ گسترش ریشه ها می تواند به "BER" منتهی شوند.

بررسی ها نشان می دهند که عدم مدیریت رطوبت خاک (خشکی ، اشباعی) می تواند بر شدت عارضه پوسیدگی میوه فلفل ها بیفزاید لذا حفظ رطوبت خاک در حد مناسب ضمن تمامی دوره های رشد گیاه فلفل الزامی است.

3-13) دانشمندان معتقدند که مصرف کودهای نیتروژنه با ترکیب آمونیوم علاوه بر گرمای هوا می تواند باعث عدم جذب کلسیم گردد.

4-13) وجود مقادیر مازاد عناصر پتاسیم و منزیم در خاک از عوامل ضدیت یا "آنتاگونیستی" دیگری است که از جذب کلسیم مورد نیاز گیاه ممانعت به عمل می آورد.

5-13) در PH کمتر از 5 از جذب کلسیم توسط عنصر آلومینیوم جلوگیری می شود(2،4).

علائم بروز عارضه پوسیدگی گلگاه فلفل ها عبارتند از :

1) ظهور نقاط بافت نرم بر روی میوه ها که به مرور به حالت فرورفته (sunken) در می آیند. این نقاط تدریجاً تیره تر و خشک تر می شوند و گاهاً می ترکند.

2) پدیدار شدن بافت مُردگی یا نکروزه به رنگ های قهوه ای تا نارنجی با حواشی کاملاً مشخص در قیاس با بافت سالم در قسمتی از میوه که به گل متصل است. این زخم ها معمولاً در بخش 1/3 انتهائی میوه های فلفل ظهور می یابند امّا به همانجا محدود نمی شوند. در اثر این ضایعه از بازارپسندی میوه ها کاسته می گردد (2).

این عارضه می تواند محلی برای نفوذ قارچ ها و باکتری های مخرب واقع گردد و بدین ترتیب موجبات زوال میوه های فلفل را فراهم سازد (4).

میزان خسارات عارضه پوسیدگی گلگاه به عوامل زیر بستگی دارد :

1) واریته گیاه (variety)

2) آب و هوا (weather)

3) نوع خاک (soil type)

4) شیوه زراعت (culture) (4).

برای کنترل بیماری فیزیولوژیک پوسیدگی گلگاه فلفل ها باید :

1) اجتناب از بروز تنش های رطوبتی از طریق مدیریت وضعیت رطوبتی خاک نظیر استفاده از انواع مالچ های آلی ، معدنی و شیمیائی

2) کاهش عوامل شدت تعرق در گیاه زراعی از جمله سایه اندازی

3) انجام آبیاری کافی برای جلوگیری از بروز پدیده "کمبود فشار بخار" یا "VPD" (vapor pressure deficit) در گیاه زراعی

4) پاشش برگی محلول "نیترات کلسیم" برای جبران اورژانسی کمبود کلسیم در گیاه زراعی

5) بکارگیری تناوب زراعی مناسب برای مدیریت عناصر غذایی خاک از جمله کلسیم

6) کنترل آفات و بیماریهای گیاهی خاکزی که به ریشه های گیاه فلفل صدمه وارد می سازند.

7) بهم زدن منظم خاک سطحی برای هوادار کردن منطقه رشد ریشه ها جهت حفظ توانائی جذب عناصر غذائی مورد نیاز گیاه

8) رفع کمبود کلسیم خاک

9) اصلاح PH خاک (2،4).

14) آفتاب سوختگی (Sunscald) :

در واقع علائم بیماری فیزیولوژیک "آفتاب سوختگی" سطح میوه های فلفل شباهت بسیاری به عارضه پوسیدگی گلگاه دارند. این عارضه معمولاً زمانی وقوع می یابد که میوه های فلفل در حال بلوغ به اندازه کافی توسط برگ های گیاه سایه اندازی نمی شوند. میوه ها در اثرعارضه آفتاب سوختگی در بخش هائی که در مواجهه مستقیم با نور خورشید هستند، دچار زخم های نرم و فرورفته ای به رنگ های خاکستری تا قهوه ای با دیواره نازک می شوند و بازارپسندی خود را از دست می دهند(2،4).

برای کنترل عارضه فیزیولوژیک آفتاب سوختگی میوه های فلفل باید :

الف) با دقت بیشتری به انجام هرس بوته ها پرداخت تا میوه ها همواره از سایه کافی برخوردار باشند.

ب ) در گلخانه ها بهتر است طی ماه های گرم سال از سایه اندازهای کافی نظیر ساقه های نی و پارچه های توری بر سطح سازه استفاده نمود.

پ ) دمای سطح میوه هائی که در معرض تابش مستقیم نور خورشید واقع می شوند، معمولاً حدود 10 درجه سانتیگراد بیشتر از میوه هائی است که در شرایط سایه قرار دارند. دمای سطح چنین میوه هائی حتی زمانیکه دمای گلخانه کمتر از 27 درجه سانتیگراد است، به بالاتر از 35 درجه سانتیگراد می رسد. بنابراین باید با انتخاب راهکارهای مناسب از رسیدن دمای سطح میوه های فلفل طی ماه های تابستان به بالاتر از 35 درجه سانتیگراد در گلخانه ها جلوگیری نمود.

ت ) کنترل آفات و بیماریهای گیاهی که باعث آسیب شاخه ها و برگ ها می شوند.

ث ) تقویت خاک بستر برای تدارک شرایط رشد بهینه شاخه و برگ ها

ج ) مدیریت بهینه آبیاری برای جلوگیری از ریزش برگ ها (2،4).

15) ترکیدگی میوه ها (fruit cracks) :

ترکیدگی سطح میوه های فلفل موجب شکل گیری بافت سفت در دیوارۀ آنها می شود. شکل گیری ترکیدگی بر سطح میوه های فلفل ناشی از تغییر ناگهانی سرعت رشد آنها است. چنین ترکیدگی هائی می تواند در رطوبت های نسبی بالاتر از 85% در هوای گرم و آفتابی که به ناگهان خنک و ابری شود و یا بلعکس (vice versa) وقوع یابد (2).

حفظ شرایط محیطی رشد گیاه در وضعیت با ثبات می تواند به بهترین وجهی از ترکیدگی میوه های فلفل جلوگیری نماید (2).

16) شکافتگی میوه ها (fruit splitting) :

توسعه ترکیدگی منجر به بروز شکاف در میوه های فلفل بطور مستقیم با بالا رفتن فشار ریشه ای آن مرتبط است (2).

برای کنترل عارضه فیزیولوژیک شکافتگی میوه های فلفل باید :

الف) زمان بندی آبیاری باید بگونه ای باشد که فشار ریشه ای گیاه به شدت افزایش نیابد.

ب ) دوره های آبیاری شبانه را حذف کنید.

پ ) مطمئن گردید که میزان کمبود فشار بخار (VPD) در تمامی اوقات شبانه روز در حد اپتیمم است (2).

17) میوه های خالدار (fruit spots) :

عارضه فیزیولوژیک میوه های خالدار باعث ایجاد نقاط (dots) کوچک و سفید رنگی در زیر سطح میوه های فلفل می گردد، که مربوط به حضور سطوح بالای کلسیم در میوه ها و تشکیل کریستال های "اکسالات کلسیم" می باشد.

ایجاد شرایط فشار ریشه ای بالا نیز می تواند به توسعه میوه های خالدار بینجامد (2).

18) لکه دار شدن میوه ها (pepper stippling) :

لکه دار شدن میوه های فلفل عارضه ای فیزیولوژیک ناشی از کمبود کلسیم است. در این عارضه لکه های کوچکی به قطر 25/0 اینچ بر بخش داخلی دیوارۀ میوه های فلفل در مرحله بلوغ ظاهر می شوند. این لکه ها در بخش داخلی دیوارۀ میوه ها به رنگ قهوه ای تا سیاه هستند ولیکن متقابلاً بر سطح خارجی دیواره میوه ایجاد لکه های سبز تا زرد می نمایند.

کمبود پتاسیم خاک نیز می تواند در بروز این عارضه مؤثر باشد.

برای مقابله با خسارات این عارضه بهتر است از ارقام جدید فلفل دلمه ای مقاوم به بروز آن سود جُست(4).

19) میوه های کمرنگ (poor color fruir) :

این عارضه فیزیولوژیک زمانی وقوع می یابد که میوه های فلفل در آغاز مرحله بلوغ از نور کافی در کانوپی بهره مند نمی شوند.

در اینگونه موارد می توان با بکارگیری هرس مناسب به رفع معضل پرداخت (4).

20) میوه های بدشکل (misshapen fruits) :

عارضه فیزیولوژیک توسعه میوه های بد شکل عموماً با وقوع شرایط رشد نامطلوب در مراحل گلدهی و گرده افشانی مرتبط است زیرا باعث عدم توسعه مطلوب گل ها و فقر گرده افشانی می شوند (2).

تأمین شرایط محیطی مناسب می تواند باعث حذف و یا کاهش تولید میوه های بد شکل در فلفل ها گردد(2).

21) رشد داخلی میوه ها (internal growth) :

معضل فیزیولوژیک تزاید رشد بخش داخلی میوه های فلفل معمولاً در اوایل دورۀ محصول دهی و در نخستین میوه های تشکیل یافته ظهور می یابد. این پدیده باعث ایجاد بافت های غیر طبیعی در محدوده غدد مولد ترکیبات قندی (honey glands) میوه های فلفل می شود (2).

گرده افشانی گیاه فلفل :

گیاهان جنس "کاپسیکوم" از نوع نباتات خودگشن (self-pollinate) محسوب می شوند لذا در شرایط مطلوب و فضای آزاد نیازی به گرده افشانی (pollination) ندارند. البته وقوع دگرگشنی (cross-pollinate) نیز به مقدار کم در فلفل ها رُخ می دهد (1،4).

این گیاهان بهترین گرده افشانی و میوه دهی را در رطوبت نسبی 70-60 درصد و وزش نسیم ملایم بروز می دهند. گرده های گیاه فلفل در صورت وقوع رطوبت نسبی 90 درصد و بالاتر به خوبی افشانده نمی شوند. بعلاوه گرده افشانی مطلوب در روزهای ابری وقوع نمی یابد. برای دستیابی به محصول کافی نیازمند گرده افشانی کاملی می باشد که در اینگونه موارد باید توسط کشاورزان تدارک یابد (1).

روش های تدارک گرده افشانی بوته های فلفل توسط کشاورزان به شرح زیر هستند :

1) تکان دادن دستی سیم های داربست ها (tapping)

2) بکارگرفتن تکاننده های برقی دستی (electric vibratoes)

3) استفاده از وزنده های موتوری پشتی (back-pack blowers) (1).

در شرایط مناسب ، گرده افشانی مصنوعی خوشه های گل بوته های فلفل هر 2 روز یکبار کفایت می کند. لقاح گل های فلفل در طی 48 ساعت پس از گرده افشانی وقوع می یابد لذا این مدت برای کسب محصول مکفی بسیار حیاتی است (1).

میوه دهی بوته های فلفل :

ارقام مختلف فلفل ها از قابلیت میوه دهی متفاوتی برخوردارند ولیکن عوامل زیر دارای نقش برجسته ای در بروز قابلیت مذکور هستند :

1) ارقام فلفل پرورشی

2) عناصر غذائی قابل دسترس

3) اقلیم منطقه

4) درجه حرارت محیط

5) مدیریت مزرعه یا گلخانه

6) تدارکات و تجهیزات (1).

بلوغ و رسیدگی فلفل ها :

مدت زمان لازم برای بلوغ فلفل ها بسیار متفاوت است و بستگی به نوع واریته دارد. بسیاری از واریته های فلفل دلمه ای ضمن 90-60 روز پس از کاشت نشاءها به بلوغ می رسند درحالیکه این مدت برای فلفل های قلمی یا تند بیش از 150 روز است (2).

دیواره میوه های فلفل با رسیدن به مرحله بلوغ به تدریج کلفت می شود بنابراین معمولاً میوه های فلفل را زمانیکه از رنگ مناسب و استحکام بافتی مطلوب برخوردارند، برداشت می نمایند (2).

برداشت محصول فلفل ها :

بررسی ها حاکی از آن هستند که حدود 2/3 کل هزینه تولید فلفل دلمه ای را موارد زیر تشکیل می دهند :

1) برداشت محصول

2) خنک کردن میوه ها

3) بسته بندی میوه ها (4).

فلفل های سبز از جمله فلفل دلمه ای در حالت نارسی (immature) و در مرحله "بلوغ سبز" یا "رسیدگی سبز" (green mature) برداشت می شوند و بلافاصله به بازارهای مصرف تازه خوری عرضه می گردند. تمامی گونه های گیاهی جنس "کاپسیکوم" در مرحله نارسی به رنگ سبز دیده می شوند و رنگ پذیری ظاهر آنها در مرحله رسیدگی کامل انجام می گیرد (1،6).

طول میوه های فلفل دلمه ای در مرحله "بلوغ سبز" حدود 9 سانتیمتر و قطر آن حدود 8 سانتیمتر است.

باید توجه داشت فلفل های سبز که هنوز به مرحله رسیدگی کامل نائل نیامده اند، دارای عمر قفسه ای طولانی تری هستند. عمر قفسه ای فلفل های رسیده بسیار کمتر است زیرا در این مرحله بسیار ظریف تر و آسیب پذیرترند (1).

اندازه میوه های فلفل ها هیچگاه نمی تواند مبین رسیدگی و آمادگی آنها برای برداشت باشد زیرا صفت اندازه تحت تسلط ژن ها قرار دارد.

فلفل ها در مرحله رسیدگی به رنگ های مختلفی در می آیند که بستگی به ریخته ارثی آنها دارد امّا عمده ترین رنگ فلفل ها در مرحله رسیدگی عبارت از : قرمز ، زرد و نارنجی هستند (1).

زمان برداشت فلفل ها را معمولاً بر اساس موارد زیر تعیین می کنند :

1) رنگ میوه ها (fruit color)

2) تقاضای بازار (market driven request) (4).

فلفل های شیرین یا دلمه ای را معمولاً در شرایط نارسی و در حالتی برداشت می کنند که میوه ها از پوست محکم و درخشان و همچنین "کاسه گل" و دُمگل سبز برخوردارند(4). به هر حال آنچه بیانگر زمان برداشت فلفل ها است همانا سفتی (firmness) دیواره میوه های آنها است. برداشت فلفل های رنگی نیز در مرحله آغاز تغییر رنگ (color break stage) صورت می پذیرد. البته این موضوع می تواند تحت تأثیر فاصله مزرعه تا مراکز عرضه سبزیجات نیز قرار گیرد (1).

اندازه فلفل ها معمولاً از مقبولیت آنها برای مصارف تازه خوری نمی کاهد امّا نداشتن ظاهر چشم نواز می تواند از بازارپسندی آنها بکاهد. اصولاً میوه های فلفل که دارای دیواره نرم ، نازک ، قابل انعطاف و رنگ سبز روشن هستند، هنوز به مرحله برداشت نرسیده اند (4).

میوه های فلفل دلمه ای پس از رشد کامل به مرور تغییر رنگ می دهند و به زردی یا قرمزی می گرایند و دارای مزه شیرین تری می شوند.

میوه های فلفل شیرین برای نیل به مرحله رسیدگی کامل و پذیرش تغییر رنگ طبیعی لاجرم باید برای مدت بیشتری بر روی بوته ها باقی بمانند و این مسئله موجب وقایع زیر می شود:

1) آسیب پذیری در مقابل تهاجم آفات و بیماریها

2) صدمات محیطی نظیر ترکیدگی (cracking)

3) کاهش عملکرد نهائی بوته ها (4).

در صورتیکه محصول فلفل به موقع برداشت نشود آنگاه تمامی زحمات زارعین از بین خواهد رفت و محصولی برای انتقال به فروشگاه ها جهت عرضه به متقاضیان وجود نخواهد داشت (1).

هیچگاه میوه های فلفل را در زمان مرطوب بودن سطح آنها برداشت نکنید زیرا رطوبت موجود با افزایش گرما باعث تسریع در فساد میوه ها خواهد شد (4).

فلفل های گیلاسی (cherry peppers) معمولاً توسط ماشین آلات ویژه ای برداشت می شوند. اینگونه فلفل ها را می توان در هر دو مراحل سبز و قرمز برداشت کرد (2).

فلفل های موزی (banana types) معمولاً در مرحلۀ بلوغ و رنگ زرد برداشت می شوند (2).

فلفل های "قلمی کوتاه" (Jalapeno) و گیلاسی بویژه زمانیکه به فرآوری اختصاص می یابند، در بسیاری مناطق به صورت ماشینی برداشت می گردند (2).

در اغلب مناطق به برداشت میوه های فلفل به صورت دستی در طی دوره "بلوغ سبز" می پردازند. دُمگل های فلفل ها تُرد و شکننده هستند لذا برداشت دستی میوه های فلفل به راحتی امکان پذیر است.

کارگران معمولاً از دستکش برای برداشت میوه های فلفل دلمه ای استفاده نمی کنند تا کارها سریع تر و دقیق تر انجام پذیرند.

توصیه شده است که در زمان برداشت فلفل های تند حتماً از دستکش استفاده شود تا صدمه ای به پوست دست ها وارد نگردد.

از مالیدن دست ها در طی مدت برداشت میوه های فلفل تند به چشم ها و لب ها بپرهیزید زیرا ماده "کاپسایسین" موجود در میوۀ اینگونه گیاهان باعث سوزش مناطق حساس بدن خواهد شد(6،2).

میوه های فلفل همراه با حدود 2 سانتیمتر از دُمگل یا "دُم میوه" (padicel) برداشت می شوند.

در هنگام برداشت میوه های فلفل مراقب باشید، تا انتهای ساقه های تُرد گیاه نشکنند.

هر چه بریدگی دُمگل ها بهتر انجام پذیرد آنگاه محل آن سریعاً التیام می یابد و بدین طریق امکان فساد در مراحل : انبارداری ، حمل و نقل و عرضۀ فروشگاهی کمتر می شود.

در ضمن عملیات برداشت باید نهایت سعی به عمل آید، تا هیچگونه زخمی بر سطح میوه های فلفل ایجاد نگردند (2،6).

از ابزارهای زیر می توان برای تسهیل در برداشت دستی میوه های فلفل دلمه ای سود جُست :

1) قیچی های باغبانی کوچک (pruner ، hand clippers)

2) چاقوهای تیز (sharp knife) (6).

اکثر فلفل های دلمه ای 4-2 مرتبه طی فصل رشد برداشت می گردند (5).

برداشت مکانیکی منحصراً برای فلفل های قلمی بویژه ارقام زیر و به شکل یکباره رواج دارد:

1) رقم "Jalapeno"

2) رقم "chilies"

3) رقم "hot chirries" (5).

میوه های فلفل دلمه ای که در طی برداشت ، بسته بندی و حمل و نقل دچار صدمه دیدگی شوند، بزودی در معرض فساد قرار می گیرند. این قبیل فساد میوه ها به شکل های زیر بروز می یابند :

1) آب سوختگی (water-soaked)

2) سفید شدگی (bleached)

3) سیاه شدگی انتهائی (black-end) (4).

میوه های آسیب دیده را باید از بقیه جدا نمود تا موجب پوسیدگی سایرین نگردند (4)

عملکرد محصول فلفل :

تعداد میوه های فلفل دلمه ای هر بوته عمدتاً به واریته گیاه بستگی دارد ولیکن به روال عادی معمولاً 8-6 عدد میوه از هر بوته فلفل دلمه ای عاید می گردد (2،6).

میزان عملکرد فلفل ها عموماً بستگی به موارد زیر دارد :

1) فصل رشد

2) تعداد برداشت (نوع مصرف) (2).

میزان عملکرد مرسوم فلفل های دلمه ای به قرار زیر می باشد :

1) مزارع فلفل تازه خوری :

این قبیل محصول فلفل ها را در پایان رشد حجمی میوه ها و قبل از تغییر رنگ برداشت می کنند. اینگونه برداشت ها را زود به زود انجام می دهند تا بوته های فلفل به میوه دهی مجدد تحریک گردند.

مزارع فلفل دلمه ای می توانند 12-6 تن محصول در هکتار برای اهداف تازه خوری تولید نمایند (2).

2) مزارع فلفل فرآوری :

فلفل هایی که برای فرآوری تخصیص می یابند، باید مدت بیشتری را بر روی بوته ها سپری نمایند تا کاملاً بالغ و رنگین گردند. بوته های چنین میوه هایی از تولید مجدد خودداری می کنند و تمامی سعی خود را مبذول رسیدگی کامل میوه های موجود می نمایند.

مزارع فلفل دلمه ای می توانند 10-6 تن در هکتار محصول برای اهداف فرآوری ارائه دهند.

بعلاوه از محصول هر هکتار مزرعه فلفل دلمه ای می توان 2-1 تن فلفل خشک تند (dried chilli) و فلفل قرمز شیرین یا "پیمینتو" (pimiento) بدست آورد (2).

3) مزارع پلاستیکالچر :

زمانیکه از تکنیک "پلاستیکالچر" (plasticulture) یعنی بکارگیری تلفیقی مالچ پلاستیک سیاه و آبیاری قطره ای برای پرورش بوته های فلفل استفاده شود آنگاه می توان میزان محصول تازه خوری فلفل های دلمه ای را تا 1/17 تن در هکتار ترقی بخشید (2).

4) شرایط گلخانه ای :

در شرایط گلخانه ای به دلیل کنترل عوامل مؤثر بر تولید می توان انتظار محصول دهی بیشتری از فلفل ها نسبت به شرایط طبیعی داشت. گزارش ها حاکی از تولید بیش از 40-30 تن میوۀ فلفل دلمه ای برای مصارف تازه خوری از هر هکتار گلخانه هستند (2).

عملیات پس از برداشت فلفل ها :

میوه های فلفل دلمه ای را معمولاً با دست برداشت می نمایند. میوه های برداشت شدۀ مزارع کوچک را بلافاصل در محل بسته بندی و روانه بازار می کنند. بسته بندی اینگونه میوه ها در داخل جعبه های چوبی یا پلاستیکی و یا پاکت های پلاستیکی بزرگ صورت می پذیرد (4).

میوه های فلفل مزارع وسیع را پس از برداشت در داخل سبدها یا جعبه هائی قرار می دهند. جعبه های زبر ممکن است به میوه های فلفل آسیب برسانند. پژوهش ها نشان می دهند که قرار دادن لایه های نازک فوم (foam padding) در کف صندوق های (bins) حاوی میوه های فلفل می تواند تا 40% از ضرب دیدگی محصول در طی حمل و نقل بکاهد (4،2).

از قرار دادن میوه های فلفل برداشت شده در مقابل نور مستقیم خورشید باید خودداری ورزید زیرا باعث بروز آفتاب سوختگی شدید میوه ها خواهد شد. بررسی ها نشان می دهند که باقی گذاردن میوه های برداشت شدۀ فلفل ها به مدت 2 ساعت در برابر تابش مستقیم نور خورشید می تواند تا 50% از عمر قفسه ای آنها بکاهد (4،2).

جعبه های بزرگ فلفل شیرین را برای بسته بندی و یا فرآوری به سالن ها و یا کارخانجات مربوطه انتقال می دهند. برای انتقال مقادیر زیاد میوه های فلفل از وسایل نقلیه بزرگ نظیر کامیون و کامیونت استفاده می شود. باید به خاطر داشت که کامیون های حمل میوه های فلفل را در مکان های سایه پارک نمود تا از گرم شدن میوه ها و فساد آنها جلوگیری شود (4،2).

 میوه های فلفل را پس از برداشت به محل های درجه بندی و بسته بندی انتقال می دهند تا آماده حمل به محل های فروش و یا فرآیند گردند (2).

میوه های فلفل پس از رسیدن به سالن های تفکیک و بسته بندی تحت عملیات مختلفی قرار می گیرند. میوه های فلفل باید پس از برداشت بلافاصله خنک شوند تا بر عمر قفسه ای آنان افزوده گردد. خنک کردن میوه ها را می توان با پاشیدن آب سرد بر سطح آنها انجام داد ولی هیچگاه نباید میوه های فلفل را برای این منظور درون آب سرد قرار داد زیرا با نفوذ آب از طریق گلگاه و یا مجاری زیر "کالیکس" به درون میوه ها باعث تسریع در فساد آنان می شود (4،2).

میوه های خریداری شده را ابتدا با آب خنک می شویند تا اندکی خنک شود و گرد و غبار مزرعه ای از سطح آنها زدوده گردد سپس آنها را بر روی صفحات اسفنجی پخش می کنند تا رطوبت مازاد گرفته شود(4).

شستشوی میوه های فلفل با محلول مشتمل بر 5 گالن آب + 5 اونس (150 گرم) از ترکیب شیمیائی "هیپوکلریت سدیم" 25/5 % می تواند باعث حذف میکروارگانیزم های فاسد کننده شود (2،4).

میوه های فلفل نارس را برخلاف میوه های گوجه فرنگی نمی توان پس از برداشت با کمک گاز اتیلین به مرحله رسیدگی و تغییر رنگ مطلوب وادار نمود ولیکن گاز اتیلین حاصل از میوه های "کلیماکتریکس" می تواند میوه های فلفل مجاور آنها را سریعاً فاسد سازد (4).

عملیات پس از برداشت میوه های فلفل دلمه ای :

میوه های فلفل دلمه ای برای عرضه به فروشگاه ها در طی دوره بلوغ سبز و با دست برداشت می شوند. البته میوۀ فلفل های رنگی و فلفل های خاص اجازه می یابند تا قبل از برداشت به مرحلۀ رسیدگی کامل نائل آیند. اینگونه میوه ها قاعدتاً وزن بیشتری پیدا می کنند (2).

میوه های فلفل باید با دقت حمل شوند تا دچار شکستگی و سوراخ شدگی نشوند زیرا چنین وقایعی باعث تسریع در فساد میوه ها خواهند شد (2).

عملیات پس از برداشت (post-harvest handling) میوه های فلفل به منظور آماده سازی آنها برای عرضه به بازارهای فروش انجام می پذیرند. برای این منظور میوه های فلفل برداشت شده را در خطوط بسته بندی (packing line) قرار می دهند تا به ترتیب و به شرح زیر تحت مراحل مختلف عملیات پس از برداشت قرار می دهند:

1) شستشو (washing) و خنک سازی (cooling)

2) ضدعفونی میوه های فلفل (Antiseptic)

3) واکس زدن میوه های فلفل (waxing)

4) دسته بندی (sorting)

5) درجه بندی (grading)

6) بسته بندی (packing)

7) خشک کردن میوه های فلفل (drying) (4،2).

الف) شستشو (washing) و خنک سازی (cooling) :

میوه های برداشت شده را باید سریعاً خنک نمود زیرا بدین ترتیب بر "عمر قفسه ای" (shelf life) آنان اضافه می شود. بنابراین خنک سازی سریع (rapid precooling) میوه های فلفل دلمه ای بلافاصله پس از برداشت به منظور کاهش ضایعات فروشگاهی ضرورت دارد.

میوه های خنک شده از قابلیت نگهداری در شرایط مناسب به مدت 3-2 هفته برخوردار می باشند (2،5).

خنک سازی سریع میوه های فلفل را می توان به طرق زیر انجام داد :

1) وزاندن هوای خنک (forced-air cooling)

2) استفاده از آب خنک (hydrocooling)

3) خنک سازی در خلاء (vaccum cooling) (2،5).

ب ) ضدعفونی میوه های فلفل (Antiseptic) :

میوه های فلفل را در مقادیر کم با محلول "کلرین" (chlorine) دارای غلظت 100-75 پی پی ام می شویند سپس با پارچه تمیز خشک می کنند.

PH محلول "کلرین" باید 5/7-6 باشد تا حداکثر اثرگذاری برای حذف پاتوژن ها ایجاد گردد.

غوطه ور سازی میوه های فلفل در بشکه های حاوی محلول ضد عفونی هیچگاه توصیه نمی شود زیرا ممکن است باعث آسیب دیدگی میوه ها و یا ورود محلول از محل گلگاه به درون میوه ها گردد، که این موضوع باعث ایجاد فساد میوه های فلفل خواهد شد. میوه های شسته و ضدعفونی شده را می توان با جریان هوا نیز خشک نمود (4).

پ ) واکس زدن میوه های فلفل (waxing) :

میوه های فلفل را بر اساس تقاضای بازار ممکن است با لایه ای از مواد مومی (waxing) بیالایند تا موجب کاهش چروکیدگی محصول و دوام عمر قفسه ای آنان گردد. میوه هایی که بلافاصله به بازار مصرف عرضه می شوند، بعضاً تحت تیمار "واکس براق کننده" (wax fresh) قرار می گیرند، تا تازگی خود را حفظ کنند. در چنین مواقعی لایه نازکی از واکس مزبور را بر سطح میوه های فلفل می پاشند.

مواد واکسی باعث چرب شدن (lubrication) سطح میوه های فلفل دلمه ای می شوند و بدین ترتیب از چروکیدگی (shrinkage) و خراشیدگی (abrasion) آنها در طی حمل و نقل می کاهند و در نتیجه بر دوام انباری و عمر قفسه ای میوه های فلفل افزوده می شود (2). 

ت ) مرحله دسته بندی و درجه بندی (sorting & grading):

میوه های فلفل را بر اساس موارد زیر دسته بندی می کنند :

1) آفتاب سوختگی (sunscald)

2) شکستگی دُم میوه (stem puncture)

3) کبود شدگی (bruises)

4) خراشیدگی توسط ساقه ها (stem rubs)

5) بیماری های گیاهی (diseases)

6) آفت زدگی (pests)

7) تگرگ زدگی (hail) (4).

میوه های دسته بندی شده را متعاقباً از نظر اندازه و وضعیت آنها مطابق با استانداردهای منطقه ای یا صادراتی و به صورت مکانیکی درجه بندی می کنند (2،4).

ث ) مرحله بسته بندی (packing) :

تقریباً تمامی فلفل های دلمه ای را پس از برداشت دستی درون لاوک ها قرار می دهند و سوار بر تریلرهای کوچکی تا محل آماده سازی حمل می کنند. فقط تعداد کمی از تولید کنندگان فلفل ها به دستگاه های بسته بندی محصول در محل مزرعه دسترسی دارند.

کارتن های استاندارد بسته بندی فلفل دلمه ای دارای ظرفیت 14-12 کیلوگرم هستند ولیکن بسیاری از تولید کنندگان اقدام به بسته بندی محصول در کارتن های کوچکتر نیز می نمایند.

فلفل های قرمز و زرد معمولاً در کیسه هایی (lugs) با ظرفیت 11-7 کیلوگرم و یا کارتن هایی با ظرفیت 9-4 کیلوگرم بسته بندی می گردند.

بسته بندی فلفل های دلمه ای همواره بر اساس تقاضای خریداران (consumer oriented) یا بازار انجام می پذیرد (2).   

برای بسته بندی میوه های فلفل دلمه ای توصیه شده است که از کارتن های مشبک و قابل تهویه (vented cartons) جهت تسهیل در خنک سازی به روش وزاندن هوای خنک بهره گیرند (2).

در صورت خنک سازی میوه های فلفل دلمه ای با آب خنک باید مراقبت نمود تا پوسیدگی ها از این طریق به سایر میوه ها گسترش نیابند (2).

میوه های فلفل دلمه ای را برای حفظ رطوبت و بسته بندی اولیه (pre-packaged) بهتر است درون کیسه های پلاستیکی نازک و سوراخداری از جنس پلی اتیلین قرار داد و در دمای 10-7 درجه سانتیگراد نگهداری نمود. این موضوع به دلیل کاهش تلفات رطوبتی میوه های فلفل باعث خواهد شد که حدود یک هفته بر عمر انباری محصول افزوده شود (2).

ج ) خشک کردن میوه های فلفل (drying):

گاهاً میوه های رسیده و قرمز رنگ فلفل ها را در برابر نور مستقیم خورشید خشک می کنند و برای مصارف آتی درون کیسه های پلاستیکی نگهداری می کنند (2).

 "برای مطالعه ادامه مطلب به بخش نهم مقاله مراجعه نمائید."