« زراعت به زبان ساده »     

20) « زراعـت زيره » :    

 

--- زيره از انواع گياهان يكساله (زيره سبز) و دوساله (زيره سياه) محسوب مي شود كه از بذور معطرش بعنوان ادويه در خوراكي ها و يا بصورت بذر يا روغن جهت خوشمزه كردن نان ، پنير ، كيك و ساير اغذيه بهره مي گيرند.

بذور زيره محتوي 6-3 درصد روغن هستند كه جهت داروسازي و ساخت صابون مصرف مي شود.

گياه زيره همانند شويد و جعفري جزو خانواده چتريان محسوب مي شود.

اين گياه ادويه اي داراي ساقه هايي به ارتفاع 80-30 سانتيمتر است. ساقه هاي گياه زيره بفرم راست ، باريك و شياردار هستند.

گل هاي سفيد رنگ و ميوه هايش بشكل چتر در انتهاي ساقه واقع مي گردند. گل ها بسيار كوچك و ميوه ها مستطيلي شكل مي باشند. بر روي ميوه ها 5 خط برجسته كوچك ديده مي شوند. انتهاي ميوه زيره باريك است.

اين گياه خاك هاي شني- رسي حاوي آهك را بهتر مي پسندد.

 

كاشت زيره :

--- زيره را به چند صورت كشت مي كنند:

الف- طريقه كشت مستقيم در زمين اصلي

ب – شيوه كاشت در خزانه و سپس انتقال نشاءها به زمين اصلي

--- زيره را بصورت "نم كاري" و يا "خشكه كاري" مي توان كاشت.

آن را بهتر است بعد از گياهان وجيني كشت نمود.

 زمين زيره را در پائيز شخم مي زنند و سپس در بهار با ديسك و ماله آماده مي سازند.

--- بذور زيره را به دو فرم زير مي كارند :

الف) زراعت رديفي زيره مناسب تر است. در اين روش فواصل رديف ها را 30 سانتيمتر و فواصل بوته ها را در روي رديف ها 15 سانتيمتر انتخاب مي نمايند.

ب ) كاشت كرتي زيره بعد از آبياري منجر به مشكلاتي در رابطه با سله بستن مي گردد كه بايد مقداري كود دامي براي جلوگيري از آن در كرت ها پاشيد.

--- امروزه گياه زيره را در بسياري از كشورهاي آسيا ، اروپا و شمال آفريقا كشت مي كنند.

 

زمان كاشت :

 --- علاوه بر كشت بهاره زيره مي توان در بعضي نقاط معتدله كشور اقدام به كاشت آن در پائيز نمود تا بدين طريق قبل از فرارسيدن سرما سبز شود و از احتمال خطر سرمازدگي كاسته شود.

 

مقدار بذور :

--- ميزان بذور مصرفي زراعت زيره در نقاط مختلف كشور متفاوت است.

زيره را در روش دستپاش بمقدار 20- 15 كيلوگرم و در روش مكانيزه بمقدار 12-10 كيلوگرم در هكتار مي كارند.

عمق كاشت بذور زيره نبايد بيشتر از 5/1 سانتيمتر باشد.

 

برداشت زيره :

--- محصول زيره را موقعي كه بذورش در اواخر بهار به رنگ قهوه اي در مي آيند ، برداشت مي نمايند.

از هر هكتار زراعت زيره مي توان تا 5/1 تن محصول در هكتار برداشت نمود.

 

 

تهيّه و تدوين :

اسماعيل پوركاظم : مربي مركز آموزش كشاورزي گيلان