مقالات کشاورزی اندیشه سبز پارسی

« فاضلاب هاي خانگي و كاربرد مجدد»

"greywater & reuses"

گردآوري و تدوين :

اسماعيل پوركاظم ؛ كارشناس ارشد زراعت، مدرس دانشگاه جامع علمي كاربردي گيلان

مقدمه :

--- هر روز ميليون ها نفر :

الف) صبحگاهان كه از خواب برمي خيزند يا قبل از آغاز كارهاي روزانه اقدام به گرفتن دوش آب داغ مي نمايند.

ب ) افراد خستگي عصرگاهي خويش را با آرميدن درون وان حمام (bathtub) و يا استخرهاي گردابي (whirpool) بفراموشي مي سپارند.

پ ) آنها مدتي از روز را صرف مسواك زدن مي كنند.

ت ) مردم بر اساس تعداد اعضاي خانوار به دفعات به شستن البسه مي پردازند چنانكه بررسي ها حاكي از اينكه هر خانواده 4 نفره بطور متوسط بيش از 3800 گالن آب قابل استفاده مجدد را سالانه از طريق حمام كردن و شستن البسه ضايع مي سازند (1).

--- چرا بايد از فاضلاب های خانگی استفاده شود؟

چگونه سیستم های مناسب كاربرد مجدد فاضلاب های خانگی را برمي گزينند، می سازند و نهايتاً مورد بهره برداری قرار می دهند ؟

فاضلاب های خانگی را تحت چه تیمارهایی قرار می دهند و چگونه تصفیه می کنند ؟

آنها برای چه مواردی مصرف می شوند ؟ مثلاً برای آبیاری چه گیاهانی کاربرد دارند؟

تکنولوژی های مدرن مدیریت و استفاده مجدد از فاضلاب های خانگی در کشورهای پیشرفته کدامند؟ (2)

تعاريف :

--- فاضلاب هاي خانگي (grey water ، gray water ، sullage) عبارت از: آب هاي ضايعاتي (waste) حاصل از فعاليت هاي معمول روزانه نظير : رختشويي ، شستشوي ظروف و حمام كردن است كه مي توانند براي اموري مثل آبياري فضاهاي سبز و ساختمان هاي نيازمند رطوبت زياد همچون گلخانه ها به مصرف مجدد برسند.

--- فاضلاب هاي خانگي تفاوت هاي زيادي با فاضلاب توالتي دارند زيرا مورد اخير را با نام گندآب ها (sewage يا black water) مي شناسند كه حاوي فضولات انساني (human waste) هستند (5).

--- فاضلاب هاي خانگي يا "آب خاكستري" اصولاً نام خويش را از ظاهر تيره اي (cludy) دريافت كرده اند كه حدواسط آب تميز و قابل شُرب با مفهوم "آب سفيد" (white water) و "گنداب هاي توالتي" با مفهوم "sawage water" يا "black water" مي باشند.

در سياق خانگي، فاضلاب هاي خانگي همان آب هاي مصرفي حمام، دوش گرفتن، روشويي و ماشين هاي لباسشويي هستند گواينكه گاهاً آب هاي ضايعاتي ظرفشويي و آشپزخانه اي را نيز از اين جمله محسوب مي گردند وليكن هيچگاه فاضلاب هايي كه حاوي فضولات انساني (fecal، feces) هستند، جزو آنها شمرده نمي شوند (5).

--- تعریف فاضلاب های خانگی در اتحادیه اروپا و استرالیا :

"هرگونه آبی که برای شستشو (wash water) در خانه ها استفاده می شوند بجز آب مصرفی در توالت ها و شستشوی کهنه بچه ها (diaper wash water) را فاضلاب خانگی می گویند. آب حاصل از شستشوی ظروف (dish water)، حمام کردن و دوش گرفتن (bath & shower water)، شستشوی دست و صورت (sink water) و رختشویی (laundry water) حدوداً شامل 80-50 درصد آب های ضایعاتی (waste water) اماكن مسکونی را تشکیل می دهند كه از اینگونه آب های ضایع شده می توان برای بکارگیری در مقاصد گوناگونی نظیر آبیاری فضاهای سبز (landscape) استفاده نمود (2)."

--- تعریف فاضلاب های خانگی در ایالات متحده آمریکا :

"فاضلاب های خانگی شامل: آب های مصرفی آشپزخانه ای (kitchen sink water) و ماشین های رختشویی (washing machine water) هستند (2)."

   «جدول1) تركيب مواد موجود در فاضلاب هاي خانگي (3):»

آب های مصرفی به کجا می روند ؟

--- در مواردی که از سیستم های "گندزدایی" (septic system یا septic tank) بهره می گیرند آنگاه فاضلاب های معمولی خانگی (greywater) با فاضلاب های توالتی (black water) مخلوط می شوند سپس به داخل مخازن "گندزدایی" می ریزند و یا نهایتاً در مزارع کشاورزی تخلیه می گردند.

--- در راستای چنین وقایعی ممکن است آب های زیرزمینی و از آن جمله منابع آب های آشامیدنی جوامع آلوده گردند و یا اینکه در شهرهای بزرگ وارد سیستم های فاضلاب بهداشتی (sanitary sewer system) شوند.

امروزه تهیّه آبهاي آشامیدنی در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا با دشواری صورت می پذیرند و منابع آب تمیز بویژه در طی فصول گرم سال به شدت کمیاب مي گردند. آبیاری محوطه های چمن (lawn) می تواند مقدار زیادی از آب های آشامیدنی را بهدر بدهد. کاهش آب چاه ها، رودخانه ها و تالاب ها نتیجه استفادۀ غیر اصولی از آب های قابل دسترس هستند (1).

--- سیستم های فاضلاب خانگی به مالکان خانه ها اجازه می دهند تا آب هاي مصرف شده را تصفیه کنند و برای آبیاری باغ ها، گیاهان باغچه ای و فلاش تانك توالت های جریانی (flush toilets) بکار گیرند. البته در برخی شهرهای بزرگ دنیا به خانه هایی که سیستم فاضلاب آنها به سیستم فاضلاب شهری مرتبط نیست و تحت سیستم گندزدایی قرار ندارند، مالیات های سنگین می بندند. در برخی شهرها نیز اقدام به بکارگیری بخشی از کل فاضلاب های شهری می نمایند لذا آنها را بعد از انجام برخی فرآیندها به مصرف می رسانند (1).

دفع فاضلاب های خانگی :

--- فاضلاب های شهری (waste water) همواره حاوی گندآب ها (sewer) هستند لذا آنها مخلوطی از فاضلاب های معمولی خانگی و فاضلاب های توالتی می باشند که پس از جمع آوری توسط سیستم های فاضلاب شهری تحت فرآیندهای تصفیه ای موسوم به "پاکسازی و حذف مواد زائد" (elimination) قرار می گیرند. فاضلاب های شهری را می توان قبل از اینکه در حجم وسیع وارد محیط زیست شوند، تحت تیمارهایی جهت کاهش آلودگی ها و نزول خطرات احتمالی قرار داد.

--- فاضلاب های شهری را غالباً در رودخانه ها، دریاها و اقیانوس ها تخلیه می کنند درحالیکه می توان با حذف برخی ترکیبات زائد و آلودگی ها به استفاده مجدد از آنها نظیر آبیاری گیاهان باغچه ها و فضاهای سبز پرداخت. واضح است كه گیاهان می توانند از برخی مواد آلوده ساز فاضلاب ها مثل خُرده های غذا بعنوان عناصر غذایی مورد نیازشان جهت رشد بهینه بهره گیرند درحالیکه رسوبات صابون ها و نمک ها می توانند برای گیاهان و میکروارگانیزم های خاک مضر باشند ولیکن چنین مواردی نیز در صورت بکارگیری فاضلاب ها در سازه های "رطوبت طلب" بمرور جذب خاک می شوند و سپس تجزیه می گردند. همچنین فاضلاب هاي خانگي تصفيه شده برای بسیاری از گیاهان رطوبت دوست نظیر اویارسلام (sedge)، گراس ها و جگن ها (rush) مشكلي ايجاد نمي كنند (5).

چرا از فاضلاب های خانگی استفاده می شود؟

--- سیستم های فاضلاب شهری (waste water) در نگاه اوّل ممکن است چندان با اهمیّت جلوه نکنند. مثلاً کاهش دادن فشار آب در سردوش های حمام می توانند تا حدود زیادی با کمترین تلاش باعث صرفه جویی در آب مصرفی شوند و سیستم هاي گندزدایی (septic system) قادرند اغلب فاضلاب های شهری را تصفیه کنند امّا زمانیکه با دقت به موضوع نگریسته شود آنگاه اهمیّت اصلی استفاده مجدد از فاضلاب ها آشکار می گردند(2).

--- سیستم های اکولوژیک نظیر: بهره برداری از آب باران، مدیریت رواناب ها، استفاده از نورخورشید، کمپوست فضولات انسانی و تولید مواد غذایی در فضاهای سبز تماماً از موضوعاتی هستند که در زندگی بشر امروز مشارکت دارند(2).

--- امروزه حدود 8 میلیون سیستم فاضلاب شهری در ایالات متحده آمریکا با 22 میلیون مشترك وجود دارند که طی 60 سال اخیر با وجود حدود یک میلیارد کاربر تاکنون حتی یک مورد انتقال بیماری مسري از طریق کاربرد مجدد فاضلاب های شهری تأئید نشده است درحالیکه سالانه حداقل 400 آمریکائی در اثر برخورد با صاعقه جان می سپارند(2).

--- ثابت شده است كه بنحو مطمئي از فاضلاب های خانگی می توان بجای آب های آشامیدنی جهت آبیاری درختان فضاهای سبز بهره گرفت، ضمن اینکه چنین آب هایی از مقادیر بسیار اندک ذرات مواد آلی نیز بهره می برند و بدينگونه بخشي از نيازهاي گياهان به عناصر غذايي را برآورده مي سازند. بهرحال استفاده از فاضلاب های خانگی می تواند چاره ای موقتی برای برخی معضلات اکولوژیکی باشد که در صورت رها شدن فاضلاب های خانگی بدون هیچگونه تیماری در طبیعت گریبانگیر اجتماع در آینده ای نه چندان دور خواهند شد(2).

فواید استفاده مجدد (recycling یا reuse) فاضلاب های شهری عبارتند از:

1) کاهش مصرف آب های آشامیدنی :

فاضلاب های شهری در بسیاری از مواقع می توانند جایگزین مصرف آب های آشامیدنی شوند و بخشی از هزینه های خانوارها را در مواردی نظیر آبیاری فضاهای سبز و باغچه های خانگی کاهش دهند.

2) ایجاد کمترین آلودگی در صورت عدم استفاده از مخازن گندزدایی و ساختارهای تیمار فاضلاب ها:

استفاده از فاضلاب های شهری می تواند حجم کمتری از فضولات را به مخازن گندزدایی رهنمون سازند لذا هزینه های کمتری را به شهرداری ها تحمیل می نمایند.

3) تیمارهای بهتر :

خاک سطحی بسیار مؤثرتر از خاک زیرین و ساختارهای تیمار فاضلاب عمل می کند. بکارگیری فاضلاب های شهری در سطح خاک که فعالیت میکربی و گیاهی بیشتری دارد، می تواند باعث کاهش آلودگی آب های زیرزمینی و خاک های زیرین شود و بدینگونه نیازی به تخصیص اراضی جهت احداث مخازن گندزدایی نیست بویژه مناطقی که ضریب نفوذپذیری آب در خاک بسیار کم است و موجب ماندابی می شود، دچار معضلات زیست محیطی نخواهند بود.

4) کاهش مصرف مواد شیمیایی و انرژی :

 همچنان که مقدار آب آشامیدنی مصرفی و فاضلاب های شهری با كاربرد مجدد فاضلاب های خانگی کاهش می یابند لذا نیازی به پمپاژ مقادیر بیشتری از آنها نخواهد بود و بنابراین در هزینه های عمومی صرفه جویی می شود.

5) تقویت سفره های زیرزمینی :

کاربرد فاضلاب های شهری غالباً بیش از نیاز آبی گیاهان فضاهای سبز است لذا باعث تقویت آب های زیرزمینی می شوند.

6) رویش گیاهان :

فاضلاب های شهری می توانند بر وسعت فضاهای سبز شهری بیفزایند.

7) احیاء عناصر غذایی موجود در فاضلاب ها :

فاضلاب های شهری حاوی برخی عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان هستند و می توانند باعث بهم خوردن تعادل های محیط های آبی موسوم به "اوتروفیکاسیون" گردند لذا استفاده از آنها در اراضی می تواند به اصلاح خاک ها منتهی شود.

8) افزایش هشدارها و حساسیت به چرخه مواد طبیعی :

فاضلاب های شهری می توانند ضمن افزایش عملکرد تولیدات گياهي باعث کاربرد عاقلانه و هوشمند منابع طبیعی موجود شوند.

9) کاهش استخراج آب های رودخانه ها و سفره های آب (aquifers) :

10) اصلاح و تقویت کیفی خاک های سطحی با مواد موجود در فاضلاب های خانگی (2،5).

«جدول2) ویژگی ها و ظرفیت های سیستم های مختلف فاضلاب هاي شهری (2):»

«جدول3) کل موارد بیماری های مسری ثبت شده در ایالات متحده آمریکا در سال 2007 میلادی (2):»

سیستم های جمع آوری فاضلاب های خانگی :

--- سیستم های فاضلاب خانگی به دو گروه اصلی تقسیم می شوند که برای انتخاب هر کدام از شیوه های مذکور باید به قوانین، مقررات و شرایط منطقه ای توجّه نمود: :

1) سیستم های فاضلاب بر اساس مصرف انرژی :

1-1) سیستم دستی تغذیه ثقلی (gravity fed manual systems) ؛

در سیستم دستی هیچگونه نیازی به پمپ ها و نیروی الکتریسته نیست زیرا فاضلاب ها تحت نیروی جاذبه به محل های مورد نظر انتقال می یابند امّا این سیستم نیازمند محوطه های بزرگ و باز برای استقرار می باشد.

2-1) سیستم بسته (package systems) ؛

سیستم بسته نیازمند نیروی الکتریسته است امّا آنها "خود شمول" (self-contained) هستند و در محیط های بسته استقرار می یابند (1).

2) سیستم های فاضلاب براساس گندزدایی :

1-2) سيستم بازیافت فاضلاب ها بدون پالايش (without purifying):

فاضلاب هاي بازيافتي بدون پالايش را در برخي فعاليت هاي كشاورزي از جمله آبياري نهالستان ها و همچنين مصارف درون اقامتگاهي (dwelling) در مواردي كه اجباري در استفاده از آب هاي آشاميدني نيست نظير آبياري باغچه ها و چمن ها و فلاش تانك توالت ها بكار مي برند. از آنها همچنين اگر از جمع آوري آب هاي باران حاصل شده اند و عاري از آلودگي ها و يا فاضلاب هايي كه فاقد مواد شيميايي مثل صابون هاي سنتزي باشند، مي توان در برخي امور خانگي استفاده كرد.

فاضلاب هاي خانگي در مواردي كه ابتدا جمع آوري و سپس مصرف مي گردند، هيچگاه نبايد بيش از 24 ساعت در مخازن باقي بمانند زيرا دچار فساد و گنديدگي ذرات مواد غذايي همراهشان مي شوند. در مواردي كه ضرورت بكارگيري فاضلاب هاي شهري براي برخي نيازهاي خانگي مثل شستشو، حمام كردن و بوي‍ژه آشاميدن وجود داشته باشد، بايد با سيستم هاي مناسب پالايش و گندزدايي تيمار گردند (5).

2-2) سيستم بازيافت فاضلاب ها از طريق پالايش يا ضدعفوني كردن (purifying يا decontamination):   

در مواردي كه ضرورت تبديل فاضلاب هاي خانگي به آب آشاميدني (potable) و يا نزديك به كيفيت آن (near potable) وجود دارد، بايد از سيستم هاي تصفيه دقيق مبتني بر فرآيندهاي بسيار ظريف (soft process) بهره گرفت و چنين فرآيندهايي شامل: راهكارهاي بيولوژيكي طبيعي، سيستم هاي مكانيكي نظير فيلتر شن، تشعشع UV و فيلترهاي جاذب (lava filter) مي باشند (5).

بطور كلي سيستم هاي تصفيه فاضلاب هاي خانگي را به دو دسته زير تقسيم بندي مي كنند :

1) فرآيندهاي نرم يا بدون نياز به انرژي (fine processes) شامل :

1-1) سيستم هاي بيولوژيكي (biological systems) از جمله :

 1-1- الف) سيستم هاي گياهي (plant systems)

1-1-       ب) سيستم هاي تالابي (treatment ponds)

1-1-       پ) ساختارهاي "رطوبت طلب"(constructed wetlands)

1-1-       ت) ديوارهاي زنده (living walls)

2-1) "بيو-رآكتورها" (bio-reactors) يا سيستم هاي فشرده (compact systems) نظير :

2-1- الف) سيستم هاي لجن فعال (activated sludge)

3-1) "بيو- روتورها" (bio-rotors)

4-1) فيلترهاي "زيست-هوازي" (aerobic bio-filters)

5-1) فيلترهاي زيستي غيرهوازي يا بي هوازي (anaerobic bio-filters)

6-1) فيلترهاي هوادار غوطه ور (submerged aerated filter)

7-1) "بيورول ها" (bio-rolls)

2) فرآيندهاي سخت و درگير نيازمند به انرژي (hard direct processes) :

1-2) تبخير (evaporation) و تقطير (distillation)

2-2) فرآيندهاي مكانيكي (mechanical processes)

1-2-2) صافي غشايي (membrane filtration)

1-2-2 الف) اولترافيلتراسيون (ultra-filtration)

1-2-2  ب) اسمز معكوس (reverse osmosis)

آنها قابليت تصفيه حجم زيادي از فاضلاب هاي خانگي را دارند بطوريكه فاضلاب ها را براي كيفيت آشاميدن و يا نزديك به كيفيت آشاميدن آماده مي سازند.

--- بهرحال بنظر مي رسد كه هنوز هيچگونه شيوه سخت مناسبي براي بازيافت فاضلاب هاي خانگي با توانايي كاربرد در خانه هاي شخصي كه از نظر اقتصادي مقرون به صرفه باشد، در دسترس نيست گواينكه امروزه تكنولوژي هاي مناسبي در دسترس قرار دارند .

--- در راستاي تصفيه فاضلاب هاي خانگي بمنظور قابل شُرب نمودن آنها بطور معمول به كاربرد تركيبي چندين سيستم اقدام مي شود. سيستم هاي تركيبي داراي 3-2 مرحله هستند و ضمن آنها به تصفيه اوليه و ثانويه فاضلاب هاي خانگي پرداخته مي شود وليكن گاهاً ممكن است بخش سوّمي نيز به سيستم مذكور افزوده شود.

--- برخي از سيستم هاي فاضلاب هاي شهري فقط به بازيافت قسمتي از فاضلاب هاي خانگي معمولي و فاضلاب هاي توالتي با استانداردهاي قابل قبول مي پردازند و آب احياء شده (reclaim water) را براي آبياري گياهان و يا ساير اهداف مصرف مي كنند (5).

استاندارد کیفی فاضلاب های شهری :

--- استانداردهای جاری دارای محدودیت هایی جهت دستیابی به فاضلاب های شهری بمنظور آبیاری فضاهای سبز هستند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) فقط زمانی استفاده مجدد از فاضلاب هاي شهري را توصیه می نماید که تعداد کلیفرم های مدفوعی (fecal coliform) کمتر از CFU 1000 در یکهزار میلی لیتر داشته باشند درحالیکه سایر دستورالعمل هاي موجود بر ميزان كدربودن يا تیرگی (turbidity)، اکسیژن محلول و میزان PH فاضلاب ها متمرکز هستند آنچنانکه توصیه می گردد که تا حد ممکن به حذف کلیفرم های مدفوعی قبل از استفاده مجدد از فاضلاب های خانگی اقدام شود تا از خطرات بالقوه اش بر سلامتی انسانها کاسته شود لذا توصیه می گردد که از فیلترهای مناسب و کارآمد بمنظور بیشترین میزان حذف پاتوژن ها بهره گیرند.

چنین فیلترهایی باید دارای سوراخ های بسیار ریز تا حد میکرومتر باشند چونانکه برای حذف باکتری ها بمیزان 10-5/0 میکرون (μm) ، برای حذف رسوبات شیمیایی بمیزان 1000-1 میکرون و برای حذف تیرگی بمیزان 10-1/0 میکرون باشند (3).

«جدول4) استاندارد کیفیت فاضلاب ها برای استفاده مجدد (3):»

«جدول5) مشخصات مواد لازم در صافی های شن (3):»

«جدول6) مشخصات مواد لازم در صافی های مختلط (3):»

«جدول7) کارآیی جمع آوری و حذف 2 نوع ذرات توسط صافی مختلط (3):»

استفاده مجدد از فاضلاب هاي خانگي (recycling يا reuse):

--- بطور کلی فاضلاب های خانگی را برای دو منظور کاملاً مجزا بشرح زیر بکار می گیرند :

1) کاربردهای "بیرون خانگی" (outdoor reuse):

--- سيستم هاي بازيافت ضايعات انساني نظير تهيّه كمپوست از باقيمانده ها و مواد زائد خانگي و فضولات انساني مي توانند سكونتگاه هاي متراكم بشر امروز را با چرخه اكولوژيكي مواد مرتبط سازند. استفاده از فاضلاب ها مي تواند به توليد پايدار مواد غذايي در اكوسيتم هاي خانگي، پاك شدن محيط هاي آبي و پناهگاه هاي حيات وحش منجر شود. بنابراين از طريق مدل سازي تكنولوژي هاي مناسب بمنظور توليد مواد غذايي كافي، آب و بهداشت در جهان مدرن نهايتاً اميدوار به جايگزيني فرهنگ منحط "آب ضايع شده" (waste water) با فرهنگ "آب زندگي آفرين" (life generating) خواهيم بود (4).

--- در راستاي دستيابي به اهداف فوق، توصيه شده است كه از سيستم هاي ساده و يا پيچيده در شرايط مناسب به بازيابي غاضلاب هاي شهري پرداخته شود وليكن متخصصين امر باور دارند كه طراحي سيستم هاي ساده فاضلاب براي اماكن مسكوني ارجح ترند. البته در سيستم هاي ساده امكان گسيل مستقيم فاضلاب هاي خانگي  بدرون سيستم هاي آبياري قطره اي وجود ندارد امّا با كاربردشان در فضاهاي سبز باعث تصفيه آنها در خاك مي شوند. در سيستم هاي ساده فاضلاب نيازي به كاربرد پمپ ها و مصارف انرژي نيست زيرا مايعات تحت نيروي ثقل زمين به جريان در مي آيند. در چنين مواردي ترجيح داده مي شود كه از سيستم هاي آبياري مناسبي استفاده گردد كه بجاي اعتماد به صافي ها و قطره چكان هاي جديد و گرانقيمت بنحو مقتضي مانع مسدود شدن (clogging) مسير آبياري شوند(4).

--- برخي كارشناسان نيز عقيده دارند كه سيستم هاي پيچيده تر فاضلاب هاي شهري براي سيستم هايي در مقياس : چند فاميلي، تجارتي و صنعتي مناسب ترند زيرا اين سيستم ها مي توانند به تيمار و استفاده مجدد آب در حجم زياد بپردازند و بدينگونه صرفه جويي با ارزشي از آب مصرفي را در مناطق متراكم شهري، فرآيندهاي توليد غذا، مدارس، دانشگاه ها، تأسيسات كارخانه اي و ساختمان هاي عمومي به منصه ظهور برسانند زيرا چنين سيستم هاي پيچيده اي مبتني بر كاربرد فيلترها و پمپ ها هستند و غالباً توسط مهندسين ورزيده طراحي مي گردند. آنها بسيار گران مي باشند و نيازمند نگهداري و مراقبت منظم هستند (4).  

--- فاضلاب هاي شهري داراي تفاوت هاي عمده اي نسبت به آب هاي آشاميدني هستند لذا نيازمند دستورالعمل هاي متفاوتي مي باشند تا قابل مصرف مجدد گردند. بخاطر داشته باشيد كه فاضلاب هاي خانگي و شهري را نبايد بيش از 24 ساعت ذخيره نمود زيرا عناصر غذايي موجود در آنها شروع به تجزيه مي كنند و توليد بوي بد مي نمايند.

--- فاضلاب هاي شهري بطور بالقوه حاوي پاتوژن ها هستند زيرا همواره امكان نفوذ و آلودگي مدفوعات انساني بداخل آنها وجود دارند بنابراين بايد سعي شود تا حداقل تماس مستقيم اجزاء بدن كاربران با فاضلاب هاي شهري حاصل گردد.

--- سيستم هاي فاضلاب را بايد بگونه اي طراحي نمود كه آنها را بدرون خاك هدايت نمايند زيرا هيچگاه نبايد در دسترس حيوانات و انسان جهت آشاميدن قرار گيرند. نفوذ دادن فاضلاب ها (infiltrate) بدرون خاك بدون اينكه به تشكيل رواناب (run off) و يا آبگرفتگي (pool up) سطح زمين بينجامد، زماني حاصل مي شود كه با اطلاع از سرعت فرونشست آب در خاك به طراحي سيستم هاي مناسب فاضلاب اقدام گردد . بايد بدانيم كه جمع شدن فاضلاب ها بر سطح زمين باعث تكثير پشه ها و افزايش بيماري ها مي شوند.

--- واقعيات نشان مي دهند، سيستم هاي ساده اي كه فاقد پمپ و فيلتر هستند، نيازمند مراقبت كمتري مي باشند لذا انرژي كمتري مصرف مي كنند و هزينه كمتري نياز دارند گواينكه بسياري از محققين بر اين عقيده اند كه بهتر است از سيستم هاي 3 دريچه اي (3 way valve) در حد واسط سيستم جمع آوري و بخش گندزدايي فاضلاب ها بهره گرفته شوند(4).

مهمترين سيستم هايي كه جهت كاربرد مجدد فاضلاب هاي خانگي براي مصارف "بيرون خانگي" وجود دارند عبارتند از :

1-1)       فاضلاب ماشين لباسشويي (washing machin) :

--- ماشين هاي لباسشويي آسانترين منابع مولد فاضلاب هاي شهري براي استفاده مجدد هستند زيرا آنها را مي توان بطور مستقيم وارد سيستم هاي موجود نمود. بدينگونه هر ماشين لباسشويي داراي يك پمپ حدواسط مي گردد كه بطور اتوماتيك به پمپاژ آب مصرف شده مي پردازد تا اينگونه فاضلاب ها را مستقيماً براي آبياري درختان به بهره برداري برساند(4).

2-1) فاضلاب لباسشويي استوانه اي دوّار (laundry drum):

--- استوانه كهنه شورها را معمولاً با بندهايي به ديوارهاي حياط يا انباري محكم مي سازند تا ايمن گردند. افراد در موارديكه از خانه هاي اجاره اي بهره مي برند و بدينگونه تمايلي به مخارج بيشتر وجود ندارد و يا فضاي كافي مابين خانه ها و باغچه هاي خانگي در اختيار نيست بنابراين بكارگيري لباسشويي هاي استوانه اي دوّار توصيه مي گردند. در چنين حالتي ابتدا آب را بدرون  استوانه اي نظير يك بشكه بزرگ يا مخزن موقتي پمپاژ مي گردد و يا اينكه آب ها مستقيماً از كف استوانه وارد شيلنگي مي شوند كه قادر به آبياري تمامي گياهان باغچه هاي خانگي است. اين روش ارزان ترين و آسان ترين شيوه است امّا نيازمند ثبات جريان آب در شيلنگ براي اثربخشي مطلوب مي باشد (4).

3-1) فاضلاب لباسشويي بدون مخزن (laundry to landscape):

--- اين سيستم به حداقل مراقبت نيازمند است و قابل انعطاف جهت آبياري گياهان در شرايط گوناگون مي باشد. در اين سيستم، شيلنگي كه از ماشين لباسشويي خارج مي شود، داراي دريچه اي است كه اجازه تخليه فاضلاب بدرون سيستم در مواقع لزوم را مي دهد بطوريكه فاضلاب از طريق خروجي ها بميزان حدود 1 اينچ براي هر يك از درختان تخليه مي شود. اين سيستم بسيار كم هزينه است و به آساني نصب مي شود و انعطاف پذيري زيادي جهت آبياري گياهان عرضه مي دارد (4).

4-1) فاضلاب دوش ها (shower water):

--- دوش ها از منابع عمده فاضلاب هايبا كيفيت شهري هستند كه غالباً توليد مقادير زيادي از فاضلاب هاي نسبتاً تميز مي نمايند. متذكر مي شوم كه براي داشتن سيستم هاي ساده و كارآمد بايد از سيستم مبتني بر نيروي ثقل زمين و بدون پمپ بهره گرفت امّا در موارديكه باغچه هاي خانگي بر فراز تپه اي در مقايسه با جايگاه استقرار خانه ها قرار دارند آنگاه نيازمند نصب پمپ در سيستم انتقال فاضلاب خواهيد بود (4).

5-1) فاضلاب آشپزخانه اي (sink water):

 --- ظرفشويي هاي آشپزخانه اي از منابع نسبتاً خوب فاضلاب هاي خانگي هستند. اينگونه فاضلاب ها عمدتاً حاوي ذرات مواد آلي نظير چربي ها و ساير مواد غذايي دور ريختني مي باشند. چنين فاضلاب هايي در بسياري از طراحي ها مستقيماً وارد سيستم هاي بهره برداري مجدد نمي گردند زيرا آنها ايجاد رسوبات و در نتيجه انسداد لوله هاي سيستم ها مي شوند لذا براي اجتناب از رسوب گذاري و انسداد لوله ها توصيه مي شود كه چنين فاضلاب هايي را با انشعابات قطورتري بدرون حوضچه هاي اطراف درختان تخليه نمايند درحاليكه فاضلاب هاي حمام را مي توان با انشعابات باريكتري تخليه كرد. در غير اين صورت بايد آنها را ابتدا تصفيه نمود سپس از رسوبات بعنوان كمپوست و از آب حاصله جهت آبياري چندين درخت بهره گرفت (4).

6-1) فاضلاب زهكش هاي انشعابي (branched drain):

--- فاضلاب ها در اين سيستم از ميان لوله هاي زهكش استاندارد با قطر 5/1 اينچ در اثر نيروي ثقل و شيب حدود 2 درصد بعبارتي حدود يك چهارم ( ) اينچ نزول به ازاي هر فوت فاصله افقي جريان مي يابند. بدينگونه فاضلاب ها مرتباً به مقادير كمتر و كمتر تقسيم مي شوند و نهايتاً در انتهاي هر انشعاب توسط يك دريچه خروجي بر روي مالچ هايي كه در ناحيه ريشه درختان تعبيه شده اند، مي ريزند. اينگونه سيستم ها گواينكه زماني را براي نصب مي طلبند امّا تا مدت ها بخوبي كار مي كنند و كمترين مراقبت را نيازمندند (4).

7-1) آبیاری با فاضلاب های خانگی (irrigation) :

--- فاضلاب هاي شهري ممكن است حاوي ذرات كثافات، غذا، گريس، مو و برخي مواد پاك كننده باشند. فاضلاب هاي شهري گواينكه كثيف بنظر مي رسند ولي غالباً بي ضررند و از آنها مي توان بنحو سودمندي جهت آبياري باغچه هاي خانگي بهره گرفت. در صورتيكه فاضلاب هاي خانگي را بدرون رودخانه ها، درياچه ها و مصب ها (estuaries) سرازير سازند، باعث بروز آلودگي خواهند شد امّا براي براي غالب گياهان بسيار با ارزش و سودمندند.

--- بكارگيري مجدد فاضلاب هاي خانگي در كنار فوايد مشهودي چون صرفه جويي در آب آشاميدني و هزينه هاي خانوارها منجر به كاهش فشار بر سيستم هاي فاضلاب شهري (sewer system يا  septic system) مي شوند بنابراين از احتمال بروز آلودگي در منابع منطقه اي آب كاسته مي گردد. استفاده از فاضلاب هاي شهري جهت آبياري گياهان مي تواند چرخه طبيعي آب ها را تسريع بخشد. آسان ترين شيوه بكارگيري فاضلاب ها همانا انتقال آنها توسط لوله ها به خارج از خانه ها و سپس آبياري فضاي سبز، گلكاري ها و درختان ميوه است. از فاضلاب ها مي توان بطور مستقيم جهت آبياري سبزيجات بهره گرفت وليكن نبايد با بخش هاي خوراكي سبزيجات تماس يابند.

--- در بسياري از سيستم هاي فاضلاب شهري ضرورتاً هيچگونه موادي نظير : سموم زهكش ها، سفيد كننده ها (bleach)، رنگ ها (dye)، شورة حمام، تميز كننده ها (cleanser)، شامپوها و مواد حاوي بور كه براي گياهان مضر هستند، وارد نمي شوند. در فاضلاب ها بايد فقط مواد طبيعي و شوينده هاي قابل تجزيه شدن كه براي گياهان خسارتزا نيستند، موجود باشند (4).

--- فاضلاب های خانگی در مقایسه با فاضلاب های توالتی سریعتر تجزیه می شوند زیرا از نیتروژن و فسفر کمتری برخوردارند. هرچند باید فرض شود که تمام فاضلاب های خانگی حاوی ترکیباتی نظیر فاضلاب های توالتی از جمله دستجات پاتوژن ها نيز هستند. البته برخي از فاضلاب هاي خانگي ممكن است مستقيماً از سينك دستشويي ها به باغچه ها و يا گياهان گلداني منتقل شوند تا توسط خاك پالايش شوند و قابليت مصرف توسط ريشه هاي گياهان را بيابند. فاضلاب ها ممكن است حاوي عناصر غذايي و برخي پاتوژن ها باشند و گرماي خويش را به خاك بدهند لذا حائز اهميت است كه آنها را قبل از كاربرد براي اهداف آبياري گياهان براي مدت كوتاهي ذخيره سازند تا از گرماي آنها كاسته شود و به ذلاليت نسبي برسند مگر اينكه ابتدا تيمار شوند.

--- فاضلاب های شهری باید بصورت آبیاری زیرسطحی بکار بروند مثلاً از طریق آبیاری قطره ای در زیر مالچ و یا بر روي چاله های مملو از مالچ رها گردند و هیچگاه نظیر آبیاری بارانی در هوا اسپری نگردند زیرا آنگاه بصورت ذرات بسيار ریز معلق در هوا (aerosol) در می آیند كه استشمام آنها برای انسان ها و حیوانات خطرناک خواهند بود.

--- در بسیاری از سیستم های فاضلاب های خانگی ضرورتاً نباید هیچگونه مواد سمّی از جمله سفیدکننده ها (bleaches)، مواد شیمیایی نظافت شخصی (bath salts)، رنگ های شیمیایی (artificial dyes)، پاک کننده های مبتنی بر کلرین (chlorine)، اسیدها و قلیاهای قوی، حلال ها و ترکیبات حاوی بور موجود باشند زیرا آنها در غلظت های بالا برای گیاهان مسمومیت زا هستند.

اغلب مواد پاک کننده حاوی نمک های سدیمی هستند که خاک را بحالت قلیایی در می آورند و این موضوع باعث محدودیت هایی جهت جوانه زنی بذور گياهان می شود گواینکه با پاشاندن ذرات خاک (disperse) سبب تخریب ساختمان خاک نيز می شوند.

همچنين آبیاری خاک ها با فاضلاب های خانگی مي تواند به دلیل دربرداشتن ژیپس (کلسیم سولفات) باعث کاهش PH و در نتیجه اصلاح برخی خاک ها گردد.

وجود مواد پاک کننده حاوی آمونیاک در فاضلاب های خانگی هیچگونه مشکلی را برای آبیاری گیاهان ایجاد نمی کند زیرا گیاهان خواهند توانست نیتروژن مورد نیازشان را بدینگونه کسب نمایند.

در طی بررسی های 2010 میلادی متعاقب آبیاری با فاضلاب های خانگی به هیچ موردی از خسارات مهم بر گیاهان مواجه نشدند لذا بدینگونه تلقی می گردد که مخاطرات سدیم موجود در فاضلاب های خانگی به میزان حرکت قائم آن در خاک های تحت تیمار بستگی دارد (5).

--- اغلب شوينده هاي قوي و پاك كننده هاي مايع برمبناي سديم ساخته مي شوند امّا سديم مي تواند مانع جوانه زني بذور گياهان شود و به ساختمان خاك هاي رسي آسيب برساند لذا در چنين مواردي بايد از صابون هاي مايع عاري از نمك استفاده كرد.

برخي مواد مصرفي خانگي نيز طبيعتاً حاوي تركيبات سمّي براي انسان هستند مثل : "پارابِن" (parabens)، "فنوكسي اتانول" (phenoxyethanol)، "استير آلكونيوم كلرايد" (stearalkonium chloride)، "پلي اتيلين گليكول" (polyethelene glycol يا PEG) و رايحه هاي مصنوعي (synthetic fragrances)  كه بنابراين نبايد از فاضلاب هاي حاوي آنها جهت آبياري گياهان بهره گرفت (4).

--- كيوي (kiwi fruit) از جمله درختان ميوه اي است كه با تكنولوژي پائين توسط فاضلاب ها بخوبي پرورش مي يابد زيرا آبياري با فاضلاب هاي خانگي سازگاري خوبي با گياهان بزرگ دارد لذا براي آبياري درختان، درختچه ها، بوته هاي تمشك و انگور فرنگي، بوته هاي زينتي و گياهان يكساله بزرگ مناسب هستند. استفاده از فاضلاب هاي خانگي براي آبياري گياهان يكساله كوچك نظير چمن ها (lawn) و گل هاي باغچه اي ممكن است با حساسيت هايي توأم گردد. مقدار فاضلابي كه پس از تصفيه به گياهان داده مي شوند، بايد مطابق با نياز آبي آنها باشند (4).

8-1) كاربرد مجدد فاضلاب ها در سازه هاي "رطوبت طلب":

--- در مناطق مرطوب به تمامي فاضلاب هاي توليدي به يكباره نياز نيست لذا به جهت اينكه ميزان فاضلاب ها از ضروريات آبياري درختان باغچة حياط بيشتر است آنگاه نيازمند احداث سازه هايي هستند تا بخشي از فاضلاب هاي توليدي را در معرض اكوسيستم طبيعي قرار دهند. بعلاوه اراضي مغروق مي توانند عناصر غذايي را جذب و فاضلاب ها را تصفيه نمايند تا حديكه فاضلاب ها قابليت پمپ شدن و استفاده در امور آبياري را بيابند و بدينگونه در هزينه هاي احداث تصفيه خانه ها صرفه جويي مي گردد. از فاضلاب ها همچنين مي توان براي آبياري گياهان زينتي كه خواهان شرايط غرقابي هستند، بهره گرفت.

--- در موارديكه نزديك آبگذرهاي طبيعي زندگي مي كنيد آنگاه وجود اراضي مغروق مي تواند جويبارها را از آلودگي به عناصر غذايي كه در اثر عدم تصفيه فاضلاب ها حاصل مي آيد، محافظت كند.

وليكن در صورتيكه در مناطق خشك زندگي مي كنيد و يا اينكه در صدد كاهش مصرف آب آشاميدني هستيد آنگاه بواسطه نياز شديدي كه به فاضلاب ها جهت آبياري گياهان تشنه داريد، ضرورتي به ايجاد اراضي غرقاب نداريد (4).

9-1) كاربرد فاضلاب ها توسط سيستم هاي پمپي (pumped systems):

--- در صورتيكه بكارگيري نيروي ثقل زمين بواسطه شيبدار بودن، مرتفع بودن و يا فاصله زياد بين درختان باغچه هاي خانگي امكان پذير نباشد آنگاه نيازمند سيستمي شامل يك بشكه و يك پمپ تخليه هستيد تا فاضلاب ابتدا به درون بشكه پلاستيكي با حجم حداقل 50 گالن جريان يابد. اين بشكه را مي توان بر سطح زمين استقرار بخشيد و يا در داخل زمين دفن نمود. آنگاه پمپي در داخل بشكه قرار مي گيرد كه فاضلاب را به درون سيستم آبياري فاقد پخشاننده مي راند تا گياهان باغچه اي و فضاهاي سبز را مشروب سازد. البته براي تهيّه پمپ بايد هزينه اي پرداخت شودد، ضمناً نيازمند الكتريسته و مراقبت است(4).  

2) کاربردهای "درون خانگی" (indoor reuse):

--- در بسیاری از اماکن مسکونی اقدام به بکارگیری فاضلاب های خانگی بصورت کاملاً ساده و اقتصادی می نمایند. آنها فاضلاب های خانگی را برای کاربرد مجدد از ساختمان ها خارج نمی سازند بلکه برای استفاده در داخل ساختمان ها بکار می گیرند. این موضوع در مواردی انجام می شود که مصارف آب در داخل اماکن بسیار زیاد است و فضاهای سبز کافی برای آبیاری نظیر اطراف ساختمان های مرتفع آپارتمانی موجود نمی باشد بنابراین در اینگونه موارد می توان از شیوه های بسیار ساده ای برای استفاده مجدد از فاضلاب های حاصل در داخل اماکن فاقد سیستم های تصفیه فاضلاب بهره گرفت.

--- در چنين مواردي سطل ها (buckets) می توانند فاضلاب های حاصل از دوش ها را جمع آوری و تصفیه نسبی نمایند تا متعاقباً از آنها در فلاش تانک توالت ها بهره گرفت و یا برای استفاده به خارج از منازل منتقل ساخت. فاضلاب های خانگی که تحت تیمارهای تصفیه قرار می گیرند، بحالت قطره قطره در داخل سطل ها جمع آوری می شوند. طرح های ساده ای نیز برای این موارد وجود دارند که از آن جمله دستشویی هایی که مستقیماً به توالت ها (sink positive) مرتبطند و یا سیستم های نسبتاً پیچیده ای چون "brac system" که فاضلاب ها ابتدا در دبه هایی جمع آوری و پس از تصفیه نسبی توسط پمپ برای فلاش تانک توالت ها و یا آبیاری باغچه ها مصرف می گردند. اخيراً فاضلاب های بازیافتی دوش ها و حمام ها را درآمریکا، اروپا و استرالیا در فلاش تانک ها بکار می گیرند.

--- مخازن آب توالت ها (فلاش تانک) را می توان با فاضلاب های خانگی طبقات فوقانی ساختمان ها پُر ساخت. همچنين بسیاری از فاضلاب های خانگی را می توان به آسانی تیمار داد و بازیافت نمود زیرا دارای کمترین سطوح آلودگی ها هستند.

در مواردی که سیستم لوله کشی مجزایی (plumbing system) برای فضولات انسانی وجود داشته باشد آنگاه می توان از فاضلاب های خانگی در برخی مصارف خانگی، باغبانی و یا صنعتی بصورت مستقیم و یا پس از فرآیندهایی مجدداً بهره گرفت و یا موقتاً در مخازنی ذخیره نمود. فاضلاب های خانگی ذخیره شده را باید طی یک دورۀ زماني كوتاه استفاده نمود زيرا بواسطه برخورداري از ذرات جامد مواد آلي بزودي به فساد مي گرايند.

--- فاضلاب هايي كه بدينوسيله بازيافت مي شوند، هيچگاه براي آشاميدن مناسب نخواهند بود امّا اگر فاضلاب ها را از مراحلي چون فيلتراسيون و تجزيه ميكربي بگذرانند آنگاه براي شستشو و استفاده در فلاش تانك ها آماده مي گردند.

--- همچنین سیستم های بسیار جالب و پُر طرفداری نظیر "earthships" نيز وجود دارند که فاضلاب های خانگی را در داخل گلخانه های حاوی گیاهان رطوبت دوست بکار می برند (5،4).

مقررات دولتي استفاده مجدد از فاضلاب هاي خانگي:

--- مقررات حكومتي كه در رابطه با كاربرد فاضلاب هاي خانگي جهت آبياري فضاهاي سبز وضع شده اند، همچنان در حال تغيير و تحوّل هستند و خواهان روشن شدن ميزان واقعي سودمندي و خطراتي مي باشند كه در اين بُرهه مي توانند، حادث شوند.

--- "فاضلاب هاي خانگي" (grey water) در برخي مواقع مي توانند با عنوان "گندآب هاي خانگي" (waste water) حاوي كليه آب هاي مصرفي خانگي باشند و در صورتيكه تحت كُد بين المللي لوله كشي ساختمان ها (international plumbing code) جمع آوري گردند، اجازه استفاده براي آبياري فضاهاي سبز و مصرف در فلاش تانك ها را خواهند داشت و در ايالاتي از آمريكا كه چنين قوانيني را با شرايط اقليمي سازگار نموده اند، مي توانند براي آبياري مزارعي كه در معرض فضولات سطحي قرار دارند، بكار روند.

--- مجوز بكارگيري فاضلاب هاي خانگي جهت آبياري سطحي و زيرزميني و ساير موارد مشابه تحت دستورالعمل هاي "مؤسسه كيفيت محيط" (Department of Environment Quality) آمريكا در مارس 2010 ميلادي تصويب گرديد و بدينگونه ايالت هاي كاليفرنيا، يوتا، نيومكزيكو و برخي ديگر از ايالت ها اجازه استفاده از فاضلاب هاي خانگي را در سيستم آبياري قطره اي زيرزميني دريافت داشتند.

--- مجلس قانون گذاري ايالت مونتانا در سال 2009 ميلادي اقدام به وضع لايحه توسعه كاربرد مجدد فاضلاب هاي خانگي در ساختمان هاي اجتماعي و مجتمع هاي مسكوني نمود. "مؤسسه كيفيت محيط" آمريكا نيز پيشنويس قوانين و طرح هايي را براي استفاده مجدد از فاضلاب هاي خانگي تهيّه نموده است.

در كاليفرنيا نيز فشارهاي گسترده اي جهت بهره برداري مجدد از فاضلاب هاي خانگي در راستاي كاهش گازهاي گلخانه اي بعمل آمده است زيرا همواره انرژي زيادي جهت پمپاژ، تيمار كردن ، انتقال و ذخيره سازي آب هاي آشاميدني مصروف مي گردد كه بايد با انتخاب شيوه هاي جايگزين از صرف انرژي هاي مازاد و نتيجتاً پخش شدن گازهاي گلخانه اي حاصل از آنها كاست.

--- كميسيون استانداردسازي ساختمان هاي كاليفرنيا (CBSC) اقدام به تأئيد متمم 16 صفحه اي بر دستورالعمل استاندارد لوله كشي مصوب 2007 ميلادي در مورد استفاده مجدد از آب هاي غير آشاميدني نمود كه ضمن آن اجازه استفاده از فاضلاب هاي خانگي را در موارد اورژانس براي آبياري مزارع را مي دهد. همچنين رأي به اصلاح دستورالعمل هاي استاندارد لوله كشي دوگانه را براي سيستم هاي مجزاي آب هاي آشاميدني و فاضلاب هاي خانگي جهت ادارات، سينماها و تئآترها، اماكن توريستي، مدارس، هتل ها، اماكن عمومي، بلوك هاي آپارتماني، سربازخانه ها، زندان ها و كانون هاي اصلاح و تربيت داد (5).

--- قوانین دولتی فاضلاب های خانگی در آمریکا از یک ایالت به ایالت دیگر متفاوت است امّا بهترین قوانین در ایالت آریزونا وضع شده اند. طبق این قوانین باید به کلیه شهروندان در مورد ساختن سیستم های ساده، کاربرد ایمن، مؤثر و شیوه های آبیاری فاضلاب های خانگی آموزش داده شود. در چنین مواقعی اگر طبق دستورالعمل های آموزشی رفتار شود آنگاه نیازی به کسب اجازه برای کاربرد و بازرسی سیستم هاي بازيافت فاضلاب هاي خانگي نخواهند داشت.

--- ایالت کالیفرنیا دارای نخستین نظامنامه ملی استفاده از فاضلاب های خانگی است ولی بواسطه وجود محدودیت های استقرار سیستم های فاضلاب خانگی از جهت کاربرد عمومی با دشواری هایی همراه هستند. همچنین گسترده نمودن سیستم های اصلی فاضلاب ها در کالیفرنیا تا میزان زیادی مجاز نیست. اطلاعات حاصله از بررسی ها در مورد کاربرد صابون های سنتزی نشان می دهند که طی 20 سالۀ اخیر بیش از 8000 سیستم فاضلاب خانگی لغو مجوز شده اند.

ایالت کالیفرنیا در سال 2009 میلادی برخی از بخش های نظامنامه بکارگیری فاضلاب های خانگی را اصلاح نمود بطوریکه به شهروندان اجازه استفاده از سیستم های ساده و کم هزینه ای نظیر "طرح های واحه ای" (Oasis design) را بطور قانونی می دهند.  

--- برخی از ایالات آمریکا نیز هیچگونه قوانین دولتی مدونی برای استفاده از فاضلاب های خانگی ندارند لذا برخی از آنان هیچگونه اجازه اي در این رابطه صادر نمی کنند درحالیکه برخی دیگر اجازه بکارگیری آزمایشی آنها را وابسته به شرایط صادر می نمایند (4).

دستورالعمل بین المللی لوله کشی فاضلاب خانگی:

--- لوله کشی فاضلاب های خانگی بمنظور استفاده مجدد آنها می تواند حدوداً 30 درصد از كل آب مصرفی خانوارها بکاهد. این عمل همچنین قادر است خطر آلودگی های بیولوژیکی بواسطه بکارگیری : مخازن تمیز، حذف مواد شناور و رسوبات، مکانیزم های کنترل هوشمند جهت تخلیه فاضلاب هایی که بیش از مدت مجاز در مخازن باقی مانده اند و وضعیت خطرناکی يافته اند، استفاده از سیستم های تصفیه و تیمارهای شیمیایی در راستای حفاظت از منابع موجود، بهداشت محیط و سلامتی انسان و همچنين کاهش هزینه های زندگی مفید واقع گردد . گواینکه دستورالعمل های سخت و سازگار با اقليم هر منطقه در برخی ایالات آمریکا باعث ممنوعیت کاربرد فاضلاب های خانگی در داخل ساختمان های مسکونی شده اند (5).

منابع و مآخذ :

1) AISO – 2013 – Greywater systems ; reusing bath, laundry & sink water to conserve fresh water – www.AISO.net

2) asis – 2013 – Greywater – www.greywater.net

3) Glassman , Jonathan & et al – 2009 – Greywater systems – Dept. of Environmental Sciences and Engineering , University of North Carolina , Chapel Hill

4) GWA – 2013 – About greywater reuse – http://greywateraction.org

5) Wikipedia – 2013 – Greywater – http://en.wikipedia.org