"پرورش گياهان همراه 4" ؛ ( 4 Companion planting)
"پرورش گياهان همراه 4" ؛
( 4 Companion planting)
گردآوري و تدوين :
اسماعيل پوركاظم ؛ كارشناس ارشد زراعت ،
مدرس دانشگاه جامع علمي كاربردي گيلان
«جدول8) فهرست گیاهان همراه – سبزيجات c (7):»
نام فارسي |
گياهان همراه |
جلب كننده |
فراردهنده |
اجتناب از |
پيازها |
درختان ميوه ، بادمجانین ، صلیبیان ، هویج |
--- |
خرگوش ، لیسه ، شته ها ، مگس هویج ، کرم کلم |
لوبیا ، نخود ، جعفری |
مارچوبه |
گوجه فرنگی ، جعفری ، شوید ، گشنیز ، گوجه فرنگی ، ریحان ، همیشه بهار ، لادن ، گاوزبان کامفری ، آستراسه |
کفشدوزک |
--- |
پیاز ، سیر ، سیب زمینی ، گلایول |
لوبیاها |
مرزه ، همیشه بهار ، چغندر ، خیار ، کلم پیچ ، هویج ، کلم گل |
--- |
--- |
پیاز ، گلایول |
لوبیا بته ای |
چغندر ، صلیبیان ، هویج ، چغندر برگی ، کرفس ، ذرت ، خیار ، بادمجان ، کاهو ، نخود ، سیب زمینی ، تربچه ، رُزماری ، اسفناج ، مرزه ، شوید ، نعناع ، توت فرنگی |
--- |
سوسک کالیفرنیا ، سوسک کلرادو سیب زمینی |
گوجه فرنگی ، فلفل تند ، رازیانه |
لوبیا رونده |
چغندر برگی ، ذرت ، خیار ، بادمجان ، کاهو ، نخود ، سیب زمینی ، تربچه ، رُزماری ، اسفناج ، مرزه ، شوید ، توت فرنگی ، نعناع |
--- |
سوسک کالیفرنیا |
گوجه فرنگی ، فلفل تند ، آفتابگردان ، کلم قمری ، چغندر |
چغندر |
لوبیا بته ای ، کاهو ، کلم قمری ، پیاز ، صلیبیان ، سیر ، کاهو ، نعناع ، گل نپتون |
--- |
--- |
لوبیا رونده یا پیچنده |
صلیبیان |
سیب زمینی ، غلات ، کرفس ، شوید ، بابونه ، مریم گلی ، نعناع فلفلی ، رُزماری ، پیاز ، شمعدانی ، لادن ، گاوزبان ، زوفا ، آویشن ، پیازچه ، افسنطین |
--- |
کرم مفتولی |
خردل ، بادمجانیان ، توت فرنگی ، لوبیا رونده |
کلم بروکلی |
شمعدانی ، کرفس ، بابونه ، مریم گلی ، نعناع فلفلی ، شوید ، پیاز ، رُزماری ، لادن ، گاوزبان ، سیب زمینی ، چغندر |
--- |
--- |
خردل ، گوجه فرنگی ، فلفل ، توت فرنگی ، لوبیا رونده |
کلم پیچ |
شمعدانی ، شوید ، پیاز ، رُزماری |
--- |
--- |
خردل ، گوجه فرنگی ، فلفل ، توت فرنگی ، لوبیا رونده |
هویج |
گوجه فرنگی ، پیاز ، کاهو ، رُزماری ، مریم گلی ، لوبیاها ، کتان ، افسنطین |
زنبور زرد ، زنبور پارازیتوئید ، بالتوری ، سن شکارگر |
--- |
شوید ، شلغم ، تربچه |
کرفس |
لوبیا بته ای ، گل ستاره ای ، گل مرواریدی ، گل میمون ، تره فرنگی ، گوجه فرنگی ، کلم گل ، کلم پیچ ، گل مینا |
--- |
--- |
ذرت ، آستراسه |
ذرت |
لوبیا ، کدوئیان ، آفتابگردان ، لگوم ها ، بادام زمینی ، زلف عروس ، شمعدانی سفید ، نیلوفر ، سیب زمینی ، جعفری |
--- |
--- |
کرفس ، گوجه فرنگی |
خیار |
لادن ، تربچه ، همیشه بهار ، آفتابگردان ، نخود ،ريال چغندر ، هویج ، شوید |
سوسک خاکی |
مورچه ، راکون |
گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، دارویی معطر |
بادمجان |
لوبیا ، فلفل ، همیشه بهار ، تاج خروس ، لوبیا سبز ، نعناع ، ترخون |
--- |
--- |
--- |
سیر |
درختان میوه ، رُزها ، گوجه فرنگی ، ماشک |
--- |
کنه قرمز تارعنکبوتی ، میوه خوارها |
--- |
کلم قمری |
پیاز ، چغندر ، خیار ، داروئی معطر |
-- |
--- |
توت فرنگی ، گوجه فرنگی ، لوبیا رونده |
«جدول9) فهرست گیاهان همراه – سبزيجات d (7):»
نام فارسي |
گياهان همراه |
جلب كننده |
فراردهنده |
اجتناب از |
تره فرنگی |
کرفس ، پیاز ، هویج ، درخت سیب |
--- |
کرم کلم ، شته ، مگس هویج |
لگوم ها ، چغندر برگی |
کاهو |
پیاز ، تربچه ، کلم قمری ، لوبیا ، هویج ، خیار ، توت فرنگی |
--- |
--- |
کرفس ، کلم پیچ ، جعفری ، شاهی |
خردل |
کلم پیچ ، کلم گل ، تربچه ، کلم دکمه ای ، شلغم |
--- |
انواع آفات |
--- |
تاجریزی |
هویج ، پیاز ، نعناع ، ریحان ، آویشن |
--- |
--- |
لوبیا ، گردو سیاه ، ذرت ، رازیانه ، شوید ، صلیبیان |
پیاز |
گوجه فرنگی ، صلیبیان ، هویج ، چغندر ، توت فرنگی ، کاهو ، مرزه ، بابونه |
--- |
شته ، مگس هویج |
لوبیا ، جعفری ، نخود ، عدس |
زردک |
درختان میوه |
انواع حشرات |
--- |
--- |
فلفل |
مرزنگوش ، گوجه فرنگی ، اطلسی ، شمعدانی |
کرم شاخدار گوجه فرنگی |
--- |
لوبیا ، کلم برگ ، کلم پیچ ، کلم دکمه ای |
سیب زمینی |
ترب کوهی |
--- |
--- |
آتریپلکس ، هویج ، خیار ، پیاز ، تمشک فرنگی ، کدو حلوایی ، گوجه فرنگی ، آفتابگردان |
کدو تنبل |
ذرت ، لوبیا ، گندم سیاه ، تربچه ، لادن ، کاسنی بری ، گل نپتون |
عنکبوت ، سوسک خاکی |
--- |
--- |
تربچه |
کدو حلوایی ، بادمجان ، خیار ، کاهو |
--- |
کک ، سوسک خیار |
--- |
اسفناج |
نخود ، لوبیا |
--- |
--- |
--- |
گوجه فرنگی |
رُزها ، فلفل ، مارچوبه ، ریحان ، پونه ، آویشن ، جعفری ، هویج ، همیشه بهار ، پیاز ، سیر ، کرفس ، شمعدانی ، اطلسی ، لادن ، گاوزبان |
کرم شاخدار گوجه فرنگی |
سوسک مارچوبه |
گردو سیاه ، ذرت ، رازیانه ، نخود ، شوید ، سیب زمینی ، رُزماری ، صلیبیان |
درخت سیب |
شبدر ، موسیر ، تره فرنگی ، سیر ، لادن ، گاوزبان کامفری ، نرگس |
--- |
--- |
سرو ، گردو |
زردآلو |
--- |
--- |
--- |
فلفل |
انگور |
زوفا ، ریحان ، لوبیا ، شمعدانی ، آویشن ، شبدر ، نخود ، شاتوت |
--- |
--- |
کلم پیچ ، سیر ، تربچه |
توت فرنگی |
لوبیا بته ای ، لوپن ، گاوزبان ، زیره سیاه |
--- |
--- |
صلیبیان ، تمشک ، رُزها ، گوجه فرنگی ، سیب زمینی ، بادمجان ، فلفل ، خربزه ، نعناع ، بامیه ، داوودی |
بهترين تركيب گياهان همراه :
--- بهترين و كارآمدترين تركيب گياهان همراه بشرح زير مي باشند :
#1) تركيب رُزها و موسير (rose & chive) :
باغداران غالباً به كاشت سير در كنار رُزها مبادرت مي ورزند زيرا سير مي تواند باعث فرار بسياري از آفات رُزها گردد. موسير نيز از جمله گياهان فراري دهنده (repellent) آفات محسوب مي شود. بعلاوه گل هاي كوچك ارغواني يا سفيدرنگ آنها در اواخر بهار ظاهر مي شوند و همراه با برگ هاي زيبايش بر جلوۀ محيط مي افزايند (4).
#2) گوجه فرنگي و كلم پيچ (tomato & cabbage) :
بوته هاي گوجه فرنگي باعث فرار لاروهاي "بيد پشت الماسي" (diamondback moth) مي شود درحاليكه لاروهاي آن مي توانند برگ هاي كلم برگ را بجوند و حفره هاي بزرگي در آن بوجود آورند (4).
#3) خيار و لادن (cucumber & nasturtium) :
ساقه هاي روندۀ لادن باعث ايجاد ساقه هاي بلند و سرگردان در ميان بوته هاي خيار و كدو حلوائي مي شوند و بدين طريق باعث فرار "سرخرطومي خيار" مي گردند. بعلاوه محل امنی را براي حشرات پريداتور از جمله عنكبوت ها و سوسك هاي خاكي (ground beetles) فراهم مي سازند (4).
#4) فلفل و تاج خروس / اَرجي (pepper & pigweed / ragweed) :
مينوزهاي برگ (leafminer) غالباً در طي پژوهش هايي كه در ايالت جورجيا انجام پذيرفت، علف هاي هرز را بر بوته هاي فلفل ترجيح مي دادند وليكن بايد مراقبت نمود كه اینگونه گياهان هرز را قبل از بذردهي از سطح مزارع و باغات حذف كرد تا از گسترش آنها در سال هاي آتي ممانعت گردد (4).
#5) كلم پيچ و شويد (cabbage & dill) :
شويد از جمله بهترين گياهان همراه گياهان خانواده كلم ها از جمله كلم پيچ ، كلم بروكلي ، كلم دكمه اي محسوب مي گردد. كلم پيچ نيز مي تواند از شمايل نرم و واريته گياه شويد حمايت بعمل آورد. شويد باعث جلب زنبورهاي مفيد بسيار ريز (tiny wasp) مي شود كه نقش مهمي در كنترل آفات كلم برگ از جمله كرم كلم دارند (4).
#6) ذرت و لوبيا (corn & bean) :
لوبياها باعث جلب حشرات مفيدي مي شوند كه از آفات ذرت از جمله : زنجره ها ، سوسك هاي برگخوار و لاروهاي ساقه خوار تغذيه مي نمايند. لوبياهاي رونده نيز از ساقه هاي ذرت صعود مي كنند و فضاي بيشتري را در مزرعه تصاحب مي كنند (4).
#7) كاهو و گل هاي ساقه بلند (lettuce & tall flower) :
كاشت گياهاني نظير توتون (تنباكو) و گل عنكبوتي (cleome) باعث سايه اندازي بر بوته هاي كاهو مي شوند و بدين طريق بر رشدشان مي افزايند (4).
#8) تربچه و اسفناج (radish & spinach) :
كاشت تربچه ها در ميان اسفناج مي تواند باعث گريز مينوزهاي برگ از اطراف بوته هاي اسفناج شوند درحاليكه خسارت مينوزهاي برگ بر برگ هاي تربچه ها نمي تواند از رشد زيرزميني ريشه هاي خوراكي آنها جلوگيري كند(4).
#9) سيب زميني و گل مرواريد (potato & sweet alyssum) :
گل مرواريد داراي گل هاي بسيار ريزي است كه باعث جذب سريع و فزاينده حشرات مفيدي نظير زنبورهاي شكارگر مي شوند. كاشت گل مرواريد در مجاورت محصولات بوته اي نظير سيب زميني باعث مي شود كه بوته هاي سيب زميني بر سطح زمين گسترش يابند. بعلاوه گل مرواريد مي تواند با پراكنش رايحه اي دل انگيز تمامي فضاي باغچه ها را در سراسر فصل رشد معطر سازد (4).
#10) كلم گل و گل آهار پاكوتاه (cauliflower & dwarf zinnia) :
شهد موجود در گل هاي آهار پاكوتاه باعث تطميع كفشدوزك ها و ساير پريداتورهايي مي شود كه مي تواند به حفاظت كلم گل از خسارات آفات مختلف بينجامد (4).
#11) كلم برگ و گل نپتون (collard & catnip) :
مطالعات نشان مي دهند كه كاشت "گل نپتون" يا "سنبل بري" در مجاورت كلم برگ مي تواند سبب كاهش خسارات كك ها بر كلم برگ شود (4).
#12) توت فرنگي و سياهدانه (strawberry & love-in-a-mist) :
ارتفاع بلند و گل هاي آبي رنگ گياه سياهدانه مي توانند منظره اي بديع را در ميان رديف هاي كاشت توت فرنگي ايجاد نمايند (4).
#13) خربزه و هميشه بهار (marigold & melon) :
برخي واريته هاي هميشه بهار مي توانند بسيار مؤثرتر از مواد شيميايي باعث كنترل نماتدهايي گردند كه غالباً به ريشه هاي گياهاني چون : خربزه ، هندوانه ، گرمك و طالبي هجوم مي برند (4).
منابع و مآخذ :
1) C . P – 2006 – Companion planting – http://www.companionplanting.net
2) G . H . O – 2014 – Companion planting – http://www.ghorganics.com/page2.html
3) N . D . V . G – 2014 – Companion planting vegetable gardening plant combinations – http://www.no-dig-vegetablegarden.com
4) O . G – 2012 – Companion planting – http://www.organicgardening.com
5) Rhoades , Heather – 2014 – Planning a companion vegetable garden – http://www.gardeningknowhow.com
6) syyncre – 2011 – Gardening companion planting chart – http://www.howtogardenadvice.com
7) Wikipedia – 2014 – List of companion plants – http://www.en.wikipedia.org
8) http://www.merriam-webster.com/dictionary